Mentaal Vitaal https://www.mentaalvitaal.nl/ Betrouwbare informatie, persoonlijk advies Tue, 02 Dec 2025 15:22:18 +0000 nl-NL hourly 1 https://www.mentaalvitaal.nl/wp-content/uploads/2020/08/Favicon_MentaalVitaal.png Mentaal Vitaal https://www.mentaalvitaal.nl/ 32 32 Stemmingsproblemen bij ouderen https://www.mentaalvitaal.nl/psychische-aandoening/stemmingsproblemen-bij-ouderen Fri, 28 Nov 2025 08:24:30 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=50039 Stemmingsproblemen bij ouderen  Iedereen heeft weleens een dag waarop je somber […]

The post Stemmingsproblemen bij ouderen appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Stemmingsproblemen bij ouderen 

Iedereen heeft weleens een dag waarop je somber bent, veel piekert of weinig energie hebt. Bij sommige mensen duren deze klachten langer of komen ze steeds terug. En hebben ze invloed op het dagelijkse leven. We spreken dan van stemmingsproblemen.

Soms horen de klachten bij een stemmingsstoornis, zoals een depressie en een bipolaire stoornis. Deze komen voor op elke leeftijd, dus ook bij ouderen.  

Met stemmingsproblemen kun je goed leren omgaan. Maar: dan is het belangrijk dat klachten eerst worden herkend. Bij ouderen gebeurt dat niet altijd. 

Hieronder lees je meer over stemmingsproblemen bij ouderen. Ook lees je hoe je deze kunt herkennen. Heb je een vraag? Neem dan contact op.  

Wat is een depressie? 

We spreken van een depressie als iemand minstens vijf van de klachten hieronder heeft. Daarbij heeft iemand in ieder geval een sombere stemming of weinig interesse of plezier in bijna alle dingen. Dat zijn één of beide van de eerste twee klachten in het rijtje.  

De klachten moeten twee weken of langer duren om te spreken van een depressie. Ook hebben de klachten invloed op het dagelijkse leven.  

De klachten van een depressie zijn: 

  • Sombere stemming (verdrietig, leeg of hopeloos) voor het grootste deel van de dag 
  • Weinig interesse of plezier in (bijna) alle dingen 
  • Verandering in gewicht of eetlust 
  • Slecht slapen of juist veel slapen 
  • Traag of juist onrustig 
  • Vermoeid of weinig energie 
  • Negatief zelfbeeld: iemand voelt zich schuldig of minder waard 
  • Concentratieproblemen of moeite met beslissingen nemen 
  • Zelfmoordgedachten 

Hoeveel ouderen hebben een depressie?  

Ongeveer 15% van de 55-plussers heeft last van depressieve klachten die een grote invloed hebben op het dagelijkse leven. Verder had in 2022 7% van de 55-plussers een depressie. 3,7% had een persisterende depressieve stoornis.  

Een persisterende depressieve stoornis is een vorm van depressie die langer duurt. Hierbij heeft iemand minimaal twee jaar klachten. Vaak zijn de klachten minder heftig dan bij een depressie. Wel kan dit samengaan met een depressie.  

Depressie bij ouderen 

Bij ouderen kan een depressie er anders uitzien dan bij jongere mensen. Ouderen worden vaker vroeg wakker, hebben meer moeite met doorslapen en hebben minder vaak zin in seks. Daarnaast praten ouderen vaker over pijn of vermoeidheid. Mensen denken dan sneller aan lichamelijke klachten dan aan depressieve klachten.  

Ook zien we deze klachten bij ouderen met een depressie:  

  • Ze hebben vaak minder levenslust. Ze hebben bijvoorbeeld geen plezier meer in het contact met (klein)kinderen.
  • Soms verwaarlozen ze zichzelf of hun omgeving
  • Ze kunnen traag worden of juist erg onrustig
  • Ze eten of drinken minder
  • Ze praten meer over de dood of verlangen ernaar. Of ze doen een poging tot zelfdoding. 

Uitgelicht: ouderen hebben vaker een depressie met psychotische kenmerken 

Ouderen hebben vaker een depressie met psychotische kenmerken dan jongere mensen. Naast de depressie heeft iemand dan ook last van wanen of hallucinaties. Bij wanen gelooft dingen die niet echt waar zijn. Bij hallucinaties ervaart iemand dingen die er niet echt zijn. Zoals stemmen horen of dingen zien die anderen niet zien. 

Ouderen met een depressie met psychotische kenmerken: 

  • Bewegen vaak trager of zijn juist onrustig.  
  • Slapen slecht, piekeren veel en vinden het moeilijk om beslissingen te nemen.  
  • Hebben vaak meer problemen met denken en concentreren dan ouderen met een depressie zonder psychotische kenmerken. 

Hoe ziet de behandeling van een depressie eruit bij ouderen?  

Een depressie kan weken, maanden of zelfs jaren duren. Ouderen krijgen vaak later hulp dan jongere mensen, terwijl ze die wel graag willen. Behandeling werkt bij ouderen meestal net zo goed als bij jongeren. Veel ouderen hebben liever gesprekken dan medicijnen. 

Iedereen met een depressie krijgt in de basis: 

  • Uitleg over wat een depressie is; 
  • Hulp bij het opbouwen van de dag met activiteiten; 
  • Regelmatige afspraken om te kijken hoe het gaat. 

Soms kan er meer behandeling nodig zijn. Bijvoorbeeld als de depressie heftig is of lang duurt. Het kan dan gaan om:  

  • Gesprekstherapie, bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie of life review-therapie. Bij cognitieve gedragstherapie leer je je gedachten, gevoelens en gedrag kennen en hoe je die kunt veranderen. Bij life review-therapie kijk je terug op het leven; 
  • Andere therapieën, zoals mindfulness, gedragsactivatie en probleemoplossende therapie. Gedragsactivatie helpt iemand om weer dingen te doen die structuur geven. Probleemoplossende therapie leert om stap voor stap met problemen om te gaan. 
  • Medicijnen tegen depressie (antidepressiva). 

Iemand kan ook een combinatie van behandelingen krijgen.  

Lees meer over de behandelingen bij een depressie >  

Wat is een bipolaire stoornis? 

Een bipolaire stoornis is een aandoening waarbij iemand sterke stemmingswisselingen heeft. Hierbij wisselen depressieve periodes zich af met manische periodes. In een manische periode is iemand erg prikkelbaar en vrolijk. Ook heeft iemand veel energie, voelt zich belangrijker en slaapt minder dan normaal. Naast de bipolaire stoornis kan iemand ook psychotische kenmerken hebben (wanen en hallucinaties).  

Een depressieve periode duurt gemiddeld drie maanden, en een manische periode ongeveer één maand. Het begint bij iedereen anders. Soms begint het met een depressie, soms met een manie, en soms met een mengvorm (gecombineerd).  

Een bipolaire stoornis begint meestal tussen het 15e en 24e levensjaar. Ouderen met een bipolaire stoornis hebben er dus vaak al een groot deel van hun leven mee te maken. Bij ongeveer 10% van de mensen begint de bipolaire stoornis pas na hun 50e jaar.  

Hoeveel ouderen hebben een bipolaire stoornis?  

  • In 2022 had ongeveer 0,8% van de mensen tussen 55 en 64 jaar een bipolaire stoornis. Bij vrouwen was dit 1,2%, bij mannen 0,3%.  
  • Bij mensen van 65 jaar en ouder was dat ongeveer 0,4%. 

Hoe ziet de behandeling van een bipolaire stoornis eruit bij ouderen? 

De behandeling van een bipolaire stoornis bij ouderen lijkt veel op die van jongere mensen. Iemand krijgt bijvoorbeeld uitleg over wat een bipolaire stoornis is en hoe je ermee omgaat. Ook kan iemand medicijnen krijgen. Of een combinatie van gesprekken en medicijnen.  

Bij medicijnen wordt er wel extra gelet op de lichamelijke gezondheid en het gebruik van andere medicijnen. 

Lees meer over de behandeling bij een bipolaire stoornis >  

Meer informatie en tips 

Op de pagina’s depressie en bipolaire stoornis lees je meer informatie over wat het inhoudt, tips om ermee om te gaan en de behandelingen.  

Lees meer over depressie 

Lees meer over bipolaire stoornis 

De informatie op deze pagina is gebaseerd op het kennisdossier ‘Stemmingsstoornissen bij ouderen’ van het Nederlands Kenniscentrum Ouderenpsychiatrie (NKOP) en gegevens uit NEMESIS-3  

The post Stemmingsproblemen bij ouderen appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Kraambedpsychose https://www.mentaalvitaal.nl/zwangerschap/kraambedpsychose Thu, 25 Sep 2025 12:11:31 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=49660 Ongeveer 1 tot 2 op de 1.000 vrouwen krijgt een kraambedpsychose. Bij een kraambedpsychose is professionele hulp erg belangrijk.  

The post Kraambedpsychose appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Kraambedpsychose: wat je moet weten 

Sommige vrouwen krijgen kort na de bevalling een kraambedpsychose. Het gaat om ongeveer 1 tot 2 op de 1.000 vrouwen. Bij een kraambedpsychose is professionele hulp erg belangrijk.  

Hieronder lees je alles over kraambedpsychose: wat het is, de symptomen en oorzaken. Ook lees je wat je kunt doen bij een kraambedpsychose.

Heb je een vraag? Neem dan contact met ons op

Snel naar:

Wat is een kraambedpsychose? 

Een kraambedpsychose is een psychose die vrouwen na de bevalling kunnen krijgen. Andere namen voor een kraambedpsychose zijn zwangerschap psychose, postpartum psychose, postnatale psychose en puerperale psychose.  

Deze vorm van een psychose lijkt op een gewone psychose. Het verschil is dat deze psychose na de bevalling ontstaat. Bij een kraambedpsychose gaat het om een psychose binnen de eerste zes weken van de bevalling.  

Vrouw met baby

Wat zijn symptomen van een kraambedpsychose?  

Vaak zijn er al eerste signalen van een kraambedpsychose. Een voorbeeld hiervan is wisselende stemmingen: het ene moment ben je vrolijk en heb je veel energie, het andere moment ben je verdrietig, boos of angstig. Ook kan het zijn dat je slecht slaapt en prikkelbaar bent.  

Daarna kunnen deze symptomen overgaan in deze symptomen:  

  • Je raakt in de war en weet niet goed waar je bent of wat er gebeurt 
  • Je hebt periodes van extreme drukte en energie (manie) of juist somberheid (depressie) 
  • Je verliest contact met de werkelijkheid: je weet niet meer wat echt is en wat niet  
  • Je ziet, hoort of voelt dingen die er niet echt zijn. Dit zijn hallucinaties.  
  • Je hebt gedachten die niet kloppen met de werkelijkheid. Dit zijn wanen. 

Belangrijk: Het kan dat je jezelf of een bekende in de beschrijving van kenmerken herkent. Dit betekent niet meteen dat je kunt spreken van een psychische aandoening. Wat je opvalt kan ook horen bij iemands karaktertrekken, temperament, gewoontes of omstandigheden.

🍀 Wil je informatie, advies of ondersteuning?

Of weet je niet goed welke hulp bij je past? De medewerkers van Mentaal Vitaal denken graag met je mee. Je kunt (anoniem) je vraag stellen per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail.

> Bekijk de openingstijden en meer informatie

Wat zijn oorzaken van een kraambedpsychose?  

Het is nog niet duidelijk wat precies de oorzaken van een kraambedpsychose zijn. Onderzoekers denken dat verschillende veranderingen in het lichaam meespelen, zoals: 

  • Hormonen die sterk kunnen wisselen na de bevalling 
  • Veranderingen in het afweersysteem 
  • Een ander slaap-waakritme. Met een pasgeboren baby slaap je vaak weinig en onregelmatig. 

Ook dit kunnen oorzaken van een kraambedpsychose zijn:  

  • Traumatische gebeurtenissen die je hebt meegemaakt 
  • Het gebruik van drugs 
  • Erfelijke factoren: een (kraambed)psychose komt dan in je familie voor 

Oorzaken van een kraambedpsychose verschillen per persoon.  

Wanneer heb je meer kans op een kraambedpsychose? 

Sommige vrouwen hebben meer kans op een kraambedpsychose. Dat betekent niet dat zij deze klachten ook echt krijgen. Dit zijn dingen die de kans kunnen vergroten: 

Gevoeligheid

Vrouwen met een bipolaire stoornis hebben een grotere kans om een kraambedpsychose te krijgen. Dat geldt ook voor vrouwen die een stemmingsstoornis (zoals een depressie) hebben én daarnaast al eens een psychose hebben gehad. 

Leeftijd

Vrouwen jonger dan 20 jaar en tussen de 30 en 34 jaar hebben een grotere kans op een kraambedpsychose.

Factoren rond de zwangerschap

De kans op een kraambedpsychose is groter bij de eerste bevalling. Ook problemen zoals een infectie of een hoge bloeddrukziekte (pre-eclampsie) kunnen meespelen bij het ontstaan van een kraambedpsychose. 

Wat kun je doen tegen een kraambedpsychose? 

Je kunt op verschillende plekken hulp krijgen als je gevoelig bent voor een kraambedpsychose, of als je de eerste signalen merkt. Ook zijn er dingen die je zelf kunt doen.

POP-poli

Een POP-poli is een speciale polikliniek in het ziekenhuis voor vrouwen met psychische klachten rond hun zwangerschap. Het team van een POP-poli bestaat vaak uit een psychiater, gynaecoloog en kinderarts. 

Je kunt bij een POP-poli terecht als je een kinderwens hebt, zwanger bent of net bevallen bent, en daarnaast psychische klachten hebt. Bij een POP-poli maak je een plan dat past bij jouw situatie.  

Meer informatie over de POP-poli lees je op de website van het ziekenhuis bij jou in de buurt. 

Een signaleringsplan

Een signaleringsplan maak je als je eerder een psychose hebt gehad. Of als je weet dat je er gevoelig voor bent. Het plan maak je samen met een arts of bij de POP-poli vóór of tijdens de zwangerschap.  

Een signaleringsplan helpt je om een psychose te voorkomen. In het plan staat: 
– Wat bij jou de eerste klachten van een psychose kunnen zijn  
– Waardoor bij jou een psychose kan beginnen 
– Wat jij en de mensen om je heen dan kunnen doen

Klinisch kraambed

Als je een grotere kans hebt op een kraambedpsychose, kan het verstandig zijn om na de bevalling wat langer in het ziekenhuis te blijven. Dit heet een klinisch kraambed. Je blijft samen met je baby een paar dagen op de kraamafdeling. Artsen en verpleegkundigen kijken deze dagen hoe het met je gaat.  

Meestal bespreek je tijdens de zwangerschap of een klinisch kraambed nodig is.  

Geef je zorgen aan

Maak je je zorgen over somberheid of andere klachten na de bevalling? Geef dit aan bij zorgverleners. Vraag om een doorverwijzing naar een specialist, zoals een psycholoog of psychiater.  

Wat kun je doen bij een kraambedpsychose?  

Het is heel belangrijk dat je bij een kraambedpsychose direct hulp zoekt. Bel je huisarts, verloskundige of de spoedzorg.  

Opname in het ziekenhuis 

Meestal word je bij een kraambedpsychose opgenomen in het ziekenhuis. Vaak verblijf je op een ‘moeder-baby unit’. Daar krijg je professionele begeleiding.  

Omdat het na de bevalling belangrijk is om een band met de baby op te bouwen, verblijf je daar samen met de baby. Er is veel aandacht voor jullie band, contact en veiligheid. Samen met familie en de zorgverleners kijken jullie wat het beste is voor het herstel en het zorgen voor je baby.  

Hoe gaat het verder na een kraambedpsychose?  

Als je een kraambedpsychose hebt gehad, heb je tijd en aandacht nodig voor het herstel. Je blijft onder controle bij een psychiater, je huisarts en soms de POP-poli in het ziekenhuis. Ook als jouw kraambedpsychose al voorbij is.  

Deze tips kunnen je ook verder helpen:  

  • Neem de tijd voor je herstel. Herstel duurt meestal enkele weken tot maanden.  
  • Zorg voor psychologische ondersteuning, bijvoorbeeld bij een psycholoog. Je praat dan over wat je hebt meegemaakt. Ook leer je je emoties te verwerken.  
  • Zoek contact met anderen die ook een kraambedpsychose hebben gehad (lotgenotencontact). Het kan heel fijn zijn om ervaringen uit te wisselen. Bij Stichting MeMam kun je terecht voor lotgenotencontact.  
  • Maak samen met een arts en familie een plan voor als je weer opnieuw klachten krijgt. Dan weet je meteen wat je kunt doen.  
  • Zoek steun bij familie of vrienden. Erover praten helpt enorm voor jouw herstel. Ook kunnen ze meedenken over praktische zaken, zoals zorg voor de baby, en het plannen van afspraken of rustmomenten.  

Meer informatie over (kraambed)psychose: 

Bronnen: 

The post Kraambedpsychose appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Angst of stress rond de zwangerschap https://www.mentaalvitaal.nl/zwangerschap/angst-of-stress-rond-de-zwangerschap Thu, 25 Sep 2025 08:42:09 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=49549 De periode rond de zwangerschap kan mooi en bijzonder zijn. Soms komen er gevoelens van angst of stress bij.

The post Angst of stress rond de zwangerschap appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Angst of stress rond de zwangerschap

Rond de zwangerschap kun je angst of stress ervaren. Het kan dan zijn dat je vaker piekert, slecht slaapt, moe of prikkelbaar bent. Misschien heb je deze klachten eerder gehad. Het kan ook dat je ze nu voor het eerst hebt. Vaak gaan de klachten weer over.  

Er zijn dingen je kunt doen om angst en stress te verminderen. Ook kun je extra ondersteuning krijgen. Op deze pagina lees je daar meer over. Heb je een vraag? Neem dan contact op met onze Info- en advieslijn

Snel naar:

Angst of stress 

De periode rond de zwangerschap kan mooi en bijzonder zijn. Soms komen er ook gevoelens van angst of stress bij. Vaak hoort dit bij de periode rond de zwangerschap en gaan klachten weer over.  

Er zijn meer vrouwen (en partners) die angst of stress ervaren. Wat cijfers op een rij:  

  • Bijna een kwart van de vrouwen (22.7%) heeft in minstens één van de drie trimesters vaak of altijd last van mentale klachten, zoals angst of stress. Bij 5.1% houden deze klachten aan tijdens alle trimesters. 
  • Na de bevalling krijgt 14.6% van de vrouwen te maken met (veel) stress.  
  • Van de bevallen vrouwen heeft 13.6% lichte angstklachten en 10.8% matige tot ernstige angstklachten. 
  • Ongeveer 8% van de nieuwe vaders ervaart angst tijdens de zwangerschap. 
Vrouw die zwanger is

Wat zijn symptomen van angst?  

Angst tijdens of na de zwangerschap kan er bij iedereen anders uitzien. Dit zijn onder andere symptomen van angst:  

  • Je piekert veel 
  • Je voelt je rusteloos 
  • Je bent sneller geïrriteerd dan normaal 
  • Je hebt moeite om je te concentreren 
  • Je hebt last van gespannen spieren 
  • Je voelt je vaak moe 
  • Je slaapt slecht
  • Je hebt lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, benauwdheid of misselijkheid 

Voor sommigen houden angst of stress langer aan. Of worden klachten erger. In sommige gevallen kan het om een angststoornis gaan. 

Het kan dan gaan om: 

Bekijk per pagina wat de klachten zijn. Sommige vrouwen hebben naast een angststoornis ook een depressie.  

Wat zijn oorzaken van angst en stress rond de zwangerschap? 

Angst en stress kunnen meerdere oorzaken hebben. Ook kunnen angst of stress ontstaan in de hele periode rond de zwangerschap: voor, tijdens en na de bevalling.

Vóór de zwangerschap

Vóór de zwangerschap kunnen zorgen gaan over zwanger worden. Bijvoorbeeld of het wel lukt. Of soms is er sprake van verlies. 

Tijdens de zwangerschap

Tijdens de zwangerschap veranderen de zorgen. Ze kunnen bijvoorbeeld gaan over gezondheid van de baby of over de bevalling. Of over dingen die nog geregeld moeten worden.

Zwangere vrouwen hebben daarnaast te maken met veranderingen in het lichaam en hormonen. 

Na de bevalling

Na de bevalling begint een nieuwe fase met een nieuwe rol als ouder. Het lichaam van de bevallen vrouw moet herstellen.

Ook kan het tijd kosten om te wennen aan de nieuwe rol als ouder en alles wat daarbij komt kijken. Vaak is het zoeken naar een nieuwe balans: tijd voor jezelf, de baby, partner en de mensen om je heen.  

Verder blijkt uit de Monitor Mentale Gezondheid en Zwangerschap 2023 dat vrouwen vooral aangeven dat zorg en opvoeding na de zwangerschap veel stress geven. Ook werk, relatie met de partner en zorgen over de gezondheid geven volgens hen veel stress.  

Wanneer heb je meer kans op angst en stress rond de zwangerschap? 

Sommige vrouwen hebben meer kans op angst en stress. Dat betekent niet dat zij deze klachten ook echt krijgen. Dit zijn dingen die de kans kunnen vergroten: 

Gevoeligheid voor psychische klachten

Als je eerder van angst last hebt gehad, kun je daar rond de zwangerschap weer last van krijgen. Ook als je weinig zelfvertrouwen hebt of negatief over jezelf denkt, is de kans op angst of stress groter. 

Problemen tijdens zwangerschap of bevalling

Soms kunnen angstklachten te maken hebben met wat er gebeurt tijdens de zwangerschap of bevalling. Zorgen kunnen bijvoorbeeld gaan over de gezondheid van de baby. Bij vrouwen die niet vanzelf zwanger konden worden, komt angst ook vaker voor. 

De persoonlijke situatie speelt mee

Jonge moeders, alleenstaande moeders en moeders met een lage opleiding hebben vaker last van angst. Weinig geld hebben kan ook een rol spelen. 

Ongezonde leefstijl

Bij vrouwen die roken of overgewicht hebben, is de kans op angst groter.  

Weinig steun van anderen

Als vrouwen zich alleen voelen of weinig hulp krijgen van familie of vrienden, kunnen zij zich sneller angstig voelen. Dit geldt ook voor problemen in de relatie met de partner.  

Angst bij nieuwe vaders 

Angst komt niet alleen voor bij zwangere of bevallen vrouwen, maar ook bij nieuwe vaders. Ongeveer 8 van de 100 nieuwe vaders hebben last van angst tijdens de zwangerschap. 

De oorzaken kunnen lijken op moeders die last hebben van angst of stress. Denk aan weinig geld, weinig steun van familie of vrienden, of problemen in de relatie. 

Mannen hebben daarnaast meer kans op angst als hun partner depressieklachten heeft. Ook kunnen vaders angstig worden als zij andere verwachtingen hebben van de zwangerschap dan hun partner. 

Sommige mannen voelen ook druk over hun nieuwe rol als vader. Of hebben het gevoel dat ze hun emoties niet mogen uiten. Die druk kan zorgen voor extra angst en stress. 

Tips bij angst of stress rond de zwangerschap

Het allerbelangrijkste: praat erover 

Praat over je stress en zorgen met je partner, een familielid of een goede vriend(in). Een gesprek lucht op. Ook kan het ervoor zorgen dat je anders tegen je zorgen aankijkt.  

Je kunt je zorgen altijd bespreken met een verloskundige. Je kunt erover bellen of het aangeven tijdens een controle. De verloskundige kijkt samen met jou hoe het met je gaat en wat je nodig hebt. Als er extra hulp nodig is, kan een verloskundige je doorverwijzen. Bijvoorbeeld naar therapie, coaching of een moedergroep. 

Ook kun je terecht bij MamaKits. Je krijgt dan één of meerdere adviesgesprekken waarbij je praat met een deskundige. De eerste 3 adviesgesprekken zijn gratis en je hebt geen verwijsbrief nodig. Je kunt ook kiezen voor een groepsbijeenkomst.  

Verder kun je ook bellen, chatten of mailen met onze Info- en advieslijn. We bieden je een luisterend oor.  

Ook deze tips kunnen je verder helpen:  

Ga na wat jou stress geeft 

Als je stress of zorgen hebt, is het goed om te kijken waardoor dat komt. Heb je een hoge werkdruk? Heeft je partner andere verwachtingen? Moeten er nog praktische dingen geregeld worden? Schrijf op waar je stress van krijgt en wat (mogelijke) oplossingen zijn om de stress of zorgen te verminderen.  

Kom je er niet uit? Neem gerust contact met ons op. We luisteren naar je en denken met je mee. 

Uitgelicht: stress door het werk, bij zwangerschap  

Stress door het werk noemen we werkstress. Specifiek voor zwangerschap heeft het RIVM hier een informatiepagina over; deze lees je hier.

Je leest bijvoorbeeld hoe je werkstress herkent en wat de risico’s zijn. Je krijgt ook tips om te zorgen dat je niet te veel werkstress krijgt. En wat je kunt doen als je al werkstress hebt.  

zwanger op werk

Zorg voor een goede voorbereiding op je bevalling en kraamtijd 

Als je weet wat je te wachten staat, voelt het minder spannend. Dit is hoe je je kunt voorbereiden:  

  • Lees betrouwbare informatie online, bijvoorbeeld bij op de website van de Rijksoverheid, op allesoverzwanger.nl en thuisarts.nl. In deze folder vind je informatie en betrouwbare websites voor verschillende onderwerpen.  
  • Volg een online zwangerschapscursus, zoals ‘Baby op komst’. De cursussen gaan over de zwangerschap, bevalling en de periode na de bevalling.  
  • Ontmoet andere (aanstaande) moeders, bijvoorbeeld via Mamacafé of zwangerschapsbijeenkomsten (zoals CenteringZwangerschap) bij jou in de buurt. Het kan fijn zijn om ervaringen uit te wisselen.  
  • Maak een geboorteplan waarbij je je wensen rondom de bevalling opschrijft. Maar realiseer je dat de bevalling soms anders loopt dan gepland.  
  • Regel kraamzorg op tijd. Het liefst vóór de 16e week van je zwangerschap. 
  • Regel belangrijke praktische zaken, zoals het kiezen van de achternaam, erkennen, toeslagen, zorgkosten verzekeringen voor je baby. Informatie hierover vind je op de website van de Rijksoverheid: www.rijksoverheid.nl/kindkrijgen 
  • Luister naar podcasts, zoals:
    • Podcast 1000 dagen 1000 vragen. Eva Cleven zoekt naar tips en antwoorden op alle vragen waar ouders mee te maken kunnen krijgen in de eerste 1000 dagen van hun kind. Deze podcast is voor alle ouders, aanstaande ouders en iedereen met een kinderwens. 
    • Papa podcast: een podcast voor en door jonge vaders die het zelf ook niet allemaal weten. Barend van Deelen (NPO3FM) en Wijnand Speelman (NPO3FM) bespreken het vaderschap aan de hand van hun eigen ervaringen en die van hun gasten. 
    • Zwarte Muisjes: je luistert naar (aanstaande) moeders die psychische problemen hebben (gehad) rond de zwangerschap en hoe ze hiermee omgaan. Ook komen partners en deskundigen aan het woord. 

Zorg goed voor jezelf  

Een gezonde leefstijl is belangrijk om angst en stress te verminderen. Met een gezonde leefstijl bedoelen we: voldoende ontspanning, genoeg bewegen, gezond eten en voldoende slaap.  

Zoek ontspanning

Ontspanning zorgt ervoor dat het lichaam minder stresshormonen aanmaakt. Met als gevolg: minder angst en stress.

Voorbeelden van manieren om te ontspannen zijn: ademhalingsoefeningen, yoga, een warm bad, lezen, creatief bezig zijn of een rustige wandeling. Ontspannen is voor iedereen anders. Kijk wat voor jou werkt.  

Meer tips om te ontspannen lees je hier >  

Blijf in beweging

Bewegen tijdens de zwangerschap is belangrijk voor zowel moeder als baby. Als je regelmatig beweegt, slaap je vaak beter, heb je meer energie en voel je je meestal vrolijker. Ook kan bewegen helpen om de bevalling soepeler te laten verlopen.   

Het advies voor zwangere vrouwen (of net bevallen vrouwen) is om minstens 150 minuten per week matig intensief te bewegen, verspreid over verschillende dagen. Bijvoorbeeld halfuur per dag of drie keer per week wat langer. Voorbeelden van goede activiteiten zijn wandelen, joggen, dansen, roeien, fietsen of zwemmen.  

Ook kracht-, balans- en ontspanningsoefeningen ook goed tijdens de zwangerschap. Denk aan lichte krachttraining, yoga of pilates, maar ook aan oefeningen voor je bekkenbodem. Luister altijd goed naar je lichaam.  

Meer weten over bewegen, sport en zwangerschap? Bekijk dan deze websites: 
Deverloskundige.nl > 
Allesoversport.nl >  

Eet gezond

Gezond eten is tijdens de zwangerschap extra belangrijk, omdat je lichaam en je baby goede voedingsstoffen nodig hebben om te groeien en gezond te blijven.  

Bij het Voedingscentrum lees je alles over gezonde voeding rond je zwangerschap >  

Slaap voldoende

Als je slaapt, herstelt je lichaam. Ook zorgt slaap ervoor dat je je beter voelt.

Probeer elke dag rond dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan. Zorg voor voldoende ontspanning voor het slapengaan. En gebruik vlak voor het slapengaan geen schermen. Sommige vrouwen vinden het fijn om met een zwangerschapskussen te slapen.  

Meer tips om goed te slapen vind je hier >  

Wees niet te streng voor jezelf 

Het is heel normaal je verschillende gevoelens hebt. En dat je soms last hebt van angst en stress. Zeker in een periode waarin veel verandert. Geef jezelf ruimte om dingen te leren. Je kindje heeft geen perfecte moeder nodig. Wel aandacht, zorg en liefde.

Als angst en stress blijven, of erger worden: zoek hulp 

De klachten kunnen weer overgaan. Bijvoorbeeld als je manieren hebt gevonden om ermee om te gaan. Of als het dagelijkse leven en hormonen weer in balans zijn.    

Als de angst of stress blijven of erger worden, is het goed om hulp te zoeken. De eerste stap kan je huisarts of verloskundige zijn. Zij kunnen je doorverwijzen naar een POP-Poli, psycholoog, psychotherapeut of psychiater.  

Extra ondersteuning 

POP-poli in het ziekenhuis 

Een POP-poli is een speciale polikliniek in het ziekenhuis voor vrouwen met psychische klachten rond hun zwangerschap. Het team van een POP-poli bestaat vaak uit een psychiater, gynaecoloog en kinderarts.  

Je kunt bij een POP-poli terecht als je een kinderwens hebt, zwanger bent of net bevallen bent, en daarnaast psychische klachten hebt. Bij een POP-poli maak je een plan dat past bij jouw situatie.  

Meer informatie over de POP-poli lees je op de website van het ziekenhuis bij jou in de buurt.  

Meer programma’s 

Misschien heb je meer steun nodig. Dan zijn er verschillende programma’s die jou kunnen helpen:  

Stevig Ouderschap 

Als je wat meer steun kunt gebruiken, kun je je aanmelden voor Stevig Ouderschap via het consultatiebureau. Je krijgt dan zes huisbezoeken van een speciaal opgeleide jeugdverpleegkundige. Samen kijk je naar wat jij nodig hebt: praktische hulp, tips over opvoeden of gewoon iemand die luistert. 

Meer informatie over Stevig Ouderschap

VoorZorg  

VoorZorg is een programma waarbij een vaste verpleegkundige regelmatig bij aanstaande moeders thuis komt. Het is bedoeld voor moeders die in een moeilijke situatie zitten en problemen hebben.  

Een vaste verpleegkundige begeleidt je vanaf de zwangerschap tot je kindje 2 jaar is. De verloskundige helpt bij gezondheid, opvoeding en plannen voor de toekomst. Je komt via de verloskundige, huisarts of het consultatiebureau met VoorZorg in contact. 
Meer informatie over VoorZorg

Bronnen:  

The post Angst of stress rond de zwangerschap appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Ademfocus https://www.mentaalvitaal.nl/oefenen/ademfocus Fri, 20 Jun 2025 08:03:59 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=48833 Je richt je aandacht op je ademhaling.

The post Ademfocus appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Ademfocus

Deze ademhalingsoefening is een manier om in het hier en nu te blijven. Het kan helpen te stoppen met piekeren en te ontspannen. Luister nu naar de oefening. Dit duurt ongeveer 2 minuten.

Tips

  • Oefenen, oefenen, oefenen! Zo leer je je steeds makkelijker je aandacht bij je ademhaling te houden.
  • Maak je niet druk over hoe goed je de oefening doet. Het gaat er vooral om dat je het probeert en oefent.
  • Dwalen je gedachten af? Wees dan niet te streng voor jezelf en breng je gedachten op een vriendelijke manier terug naar de oefening.
  • Probeer de oefening ook eens voor je iets moeilijks moet doen of vlak erna.

En nu?

Probeer de ademhalingsoefening deze week iedere dag te doen. Is dit voor jou een goede en prettige manier om in het hier en nu te blijven? Blijf dit dan regelmatig doen!

The post Ademfocus appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Zie het positief voor je https://www.mentaalvitaal.nl/oefenen/zie-het-positief-voor-je Fri, 20 Jun 2025 06:54:30 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=48761 Je maakt een positieve voorstelling van een moeilijk moment.

The post Zie het positief voor je appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Zie het positief voor je

Visualiseren

Visualiseren betekent dat je heel precies een situatie voor je ziet.

Stel bijvoorbeeld dat je een presentatie moet geven. Iets waar je tegenop ziet.

Positieve voorstelling van een moeilijk moment

Bedenk voor de komende week een situatie waar je tegenop ziet. Bijvoorbeeld het voeren van een moeilijk gesprek of het leveren van een bepaalde prestatie.

  • Ga in een makkelijke houding liggen of zitten. Sluit je ogen.
  • Ontspan je spieren. Begin bij je voeten en laat langzaam al je spieren los tot je lichaam zwaar en ontspannen aanvoelt.
  • Ga nu met je gedachten naar de situatie waar je tegenop ziet. Stel je voor hoe deze situatie er uitziet als deze ideaal zou verlopen.

Stel jezelf de volgende vragen:

  • Waar ben ik?
  • Wat doe of zeg ik?
  • Hoe voel ik me?
  • Ben ik alleen of met anderen?
  • Wat doen of zeggen anderen?

Voorbeeld

Lize ziet op tegen de presentatie op haar werk. Ze besluit een positieve voorstelling te maken van de presentatie.

En nu?

Beeld je deze week iedere dag een situatie in waar je tegenop ziet. Neem er ongeveer 10 minuten de tijd voor. Je zult merken dat het steeds makkelijker wordt om te doen. Je voelt je positiever en sterker.

The post Zie het positief voor je appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Dwarreloefening https://www.mentaalvitaal.nl/oefenen/dwarreloefening Thu, 19 Jun 2025 07:15:26 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=48794 Je laat je gedachten komen en gaan.

The post Dwarreloefening appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Dwarreloefening

Gedachten zijn er altijd. Over wat je nog moet doen, wat er is gebeurd, of wat er misschien kan gebeuren. Soms blijven die gedachten maar doorgaan. Ze voelen zwaar. Je krijgt er stress van of gaat veel piekeren.

Met deze oefening laat je je gedachten dwarrelen. Je bekijkt je gedachten van een afstand en laat ze komen en gaan. Zo maak je je gedachten minder zwaar en hoef je er minder over te piekeren.

The post Dwarreloefening appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Ken je kracht https://www.mentaalvitaal.nl/oefenen/ken-je-kracht Wed, 18 Jun 2025 11:03:46 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=48713 Je kwaliteiten gebruiken geeft je een goed gevoel.

The post Ken je kracht appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Ken je kracht

Meer lol in je leven

Als je doet waar je goed in bent, en wat je leuk vindt heb je meer lol in je leven en sta je sterker in je schoenen.

  • Waar ben jij nou echt goed in?
  • Wat waarderen anderen in je?
  • Waar ben je zelf ook best trots op?

Ken je kwaliteit

Hieronder staan voorbeelden van kwaliteiten. Kies 5 kwaliteiten die het best bij jou passen.

  • Creatief   
  • Nieuwsgierig   
  • Bedachtzaam  
  • Leergierig   
  • Slim  
  • Doorzetter
  • Moedig      
  • Stoer
  • Attent   
  • Enthousiast   
  • Lief 
  • Aardig  
  • Sociaal      
  • Leider   
  • Vergevingsgezind   
  • Bescheiden
  • Betrouwbaar  
  • Beheerst       
  • Dankbaar       
  • Grappig 
  • Positief
  • Flexibel
  • Geduldig
  • [vul aan…] 

Tips

  • Misschien een beetje spannend, maar vraag het eens aan vrienden of familie. Vinden ze waarschijnlijk nog leuk ook!
  • Zoek eens een foto die één van jouw sterke kanten verbeeldt. Gebruik ‘m als achtergrond van je telefoon en laat je inspireren!

Doen

Gebruik deze week minimaal 2 van je kwaliteiten op een andere manier. Bijvoorbeeld in een andere situatie dan je normaal gesproken doet.

Voorbeelden 

“Ik hou van leren en volg veel cursussen op mijn werk. Voor deze oefening heb ik een recepten-app gedownload en een nieuw gerecht uitgeprobeerd.”  – Laila, 28 jaar

“Een van mijn kwaliteiten is dat ik eerlijk ben. Ik vertel mijn vrienden altijd eerlijk wat ik ergens van vind. Ik heb nu mijn teamleider verteld dat ik onze manier van overleggen niet zo handig vind en heb voorgesteld om het anders te doen.” – Johan, 34 jaar

“Ik kan echt genieten van mooie dingen. Koop via Marktplaats regelmatig een schilderij. Voor deze oefening ben ik tijdens mijn lunchpauze eens gaan wandelen om te genieten van de omgeving.” – Marion, 52 jaar

En nu?

Gebruik ook je andere kwaliteiten eens in nieuwe situaties. Je kunt ze natuurlijk ook wat vaker inzetten op een manier die je gewend bent.

The post Ken je kracht appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Maak iemand blij https://www.mentaalvitaal.nl/oefenen/maak-iemand-blij Wed, 18 Jun 2025 10:53:12 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=48704 Laat andere mensen voelen dat je om ze geeft.

The post Maak iemand blij appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Maak iemand blij

Aardig zijn is besmettelijk

Bedenk even hoe het voelt om iemand een kaartje te schrijven of te verrassen met wat lekkers. Voelt lekker toch?!

Aardig zijn voor een ander, op wat voor manier dan ook, is net zo leuk als zelf verrast worden. En ‘t mooie is: aardig zijn is besmettelijk. Dus grote kans dat de ontvanger jou of iemand anders ook weer blij maakt!

Aan de slag!

Hieronder staat een lijstje met aardige dingen. Kies er 5 die jij deze week wil doen. Zelf nog ideeën? Voeg ze toe!

  • Een lief appje sturen
  • Voor iemand koken
  • Iemand vragen hoe het gaat
  • Een kaartje sturen
  • Iemand een compliment geven
  • Iemand wat te drinken inschenken
  • Iemand bellen voor een praatje
  • Zo maar even langs gaan bij iemand
  • Iemand laten weten dat je aan hem/haar denkt
  • Een praatje maken met een collega
  • Iemand helpen
  • Naar iemand lachen
  • Iemand een knuffel geven
  • Iemand aan het lachen maken
  • Muziek maken/ zingen voor iemand

Tips

  • Het gaat er niet om dat je zoveel mogelijk aardige dingen doet. Je hoeft ook niet elke dag iets te doen. Maar als je iets aardigs doet, doe ‘t dan met aandacht.
  • Varieer! Als je elke dag voor je gezin kookt, dan verliest het snel z’n betekenis. Probeer daarom voor afwisseling te zorgen: verras ze ook eens met een leuke film of een lief briefje.
  • Wees creatief. Zo verras je jezelf nog eens met je eigen ideeën.

En nu?

Voorkom dat het bij voornemens blijft. Kijk eens of je alvast iets in kunt plannen? Of een reminder voor jezelf maken? En er is er vast al eentje die je nu meteen kunt doen!

The post Maak iemand blij appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Zeg duidelijk wat je wilt https://www.mentaalvitaal.nl/oefenen/zeg-duidelijk-wat-je-wilt Wed, 18 Jun 2025 09:27:49 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=48689 Eerlijk zijn zonder de ander te kwetsen.

The post Zeg duidelijk wat je wilt appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
Zeg duidelijk wat je wilt

Wees duidelijk

Duidelijk zeggen wat je wilt kan misverstanden en irritaties voorkomen. Het is de basis voor een goede relaties met collega’s, vrienden of je partner. Want pas als de ander weet wat je wil, kan ‘ie daar rekening mee houden.

In 4 stappen

Duidelijk zeggen wat je wilt doe je in 4 stappen:

  1. Benoem wat de ander doet of zegt (zonder je mening of oordeel). Bijv. “Je hebt mijn mails van de laatste weken niet beantwoord.”
  2. Geef aan hoe jij je dan voelt. Bijv. “Daar raak ik gestrest van…”
  3. Leg uit waarom je je zo voelt. Bijv. “… omdat ik daardoor niet verder kan met mijn werk.”
  4. Zeg duidelijk wat je wél wilt. Bijv. “Wil je voortaan mijn mails tijdig beantwoorden?”

Beschrijf een situatie

Neem een situatie in gedachten waarin je graag duidelijk had willen zijn, maar waarbij dat niet lukte. Bijvoorbeeld een situatie thuis, bij vrienden, op je werk of in een winkel.

Voorbeelden:

  • Een verkoopster probeerde mij iets te verkopen, terwijl ik zelf rustig wilde beslissen over de aankoop.
  • Een vriendin vroeg of ik haar wilde helpen met voorbereidingen voor een surpriseparty voor haar man, terwijl ik daar eigenlijk geen tijd voor had.
  • Ik wilde een collega vertellen dat ik baal dat hij zo vaak te laat komt omdat ik op hem moet wachten, maar wist niet hoe ik dat moest zeggen.
  • Ik wilde mijn ouders vertellen dat ze mij eerst even moeten bellen voordat ze langskomen, zodat ik niet overvallen wordt door hun bezoek.

Hoe reageer je?

Hoe zou je reageren als je stappen voor duidelijk communiceren gebruikt? Vul elke stap in.

Voorbeeld van de stappen

Situatie:

Ik was gisteren in een winkel een jas aan het passen. De verkoopster zei steeds weer dat de jas me zo mooi stond en dat de maat precies goed was. Ik vond het vervelend dat ze dit steeds zei. Ik wilde liever even rustig alleen kijken.

  1. Benoem wat de ander zegt of doet: ‘U zegt steeds dat de jas me zo mooi staat en de maat precies goed is…’
  2. Geef aan hoe jij je dan voelt: ‘Dit voelt voor mij niet prettig…’
  3. Leg uit waarom je je zo voelt: ‘… omdat ik het gevoel krijg dat ik geen andere keuze heb dan de jas te kopen.’
  4. Zeg duidelijk wat je wél wilt: Kunt u mij even alleen laten, zodat ik rustig zelf kan beslissen?’

Nee zeggen

Je hoeft de 4 stappen niet altijd te volgen. Ze komen vooral van pas als je het lastig vindt om je ergens over uit te spreken.  

Nee zeggen is ook een manier van duidelijk communiceren. Veel mensen doen ‘t liever niet, omdat ze het onaardig vinden klinken. Heb jij dat ook? Probeer het toch eens wat vaker, dan houd je meer grip op je leven. Met deze tips kom je een heel eind.

Tips bij nee zeggen

  • Kijk de ander aan.
  • Verontschuldig je niet te veel.
  • Geef de ander de gelegenheid om even teleurgesteld te zijn.
  • Houd voet bij stuk (‘ik wil dit niet’), ondanks eventuele pogingen van de ander om je over te halen.
  • Als de ander blijft aandringen op een ‘ja’, kun je gerust je irritatie laten merken.
  • Heb je toch ‘ja’ gezegd? Wees dan niet bang om terug te komen op je beslissing.

En nu?

Oefen de komende week met duidelijk zeggen wat je wilt. Je kunt de stappen van tevoren opschrijven als je een situatie aan ziet komen.

In het begin zal het gek of lastig zijn. Ga de gesprekken niet uit de weg. Je zult zien dat het fijn is om uit te spreken wat je voelt en wat je wilt. Ook voor de ander is het prettig om te weten wat er in jou omgaat.

The post Zeg duidelijk wat je wilt appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
De bodyscan https://www.mentaalvitaal.nl/oefenen/de-bodyscan Wed, 18 Jun 2025 09:01:14 +0000 https://www.mentaalvitaal.nl/?p=48671 Je merkt wat er in je omgaat en hoe je je voelt.

The post De bodyscan appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>
De bodyscan

Let op je lijf

Het doel van de bodyscan is dat je opmerkt wat er in je omgaat, hoe je je voelt en hoe je reageert op wat je meemaakt. Dat kan prettig, maar ook onprettig zijn.

Sommige mensen gebruiken de bodyscan om te ontspannen of als afleiding voor hun gepieker.

Aan de slag!

Zoek een rustige plek op, zorg dat je comfortabel zit of ligt en luister naar de oefening. De bodyscan duurt ongeveer 12 minuten.

Tips

  • Zoek een rustige plek voor deze oefening.
  • Misschien word je ongeduldig tijdens deze oefening. Of word je afgeleid door gedachten als ‘wat een rare oefening is dit’. Merk dat dan op en ga verder. Word niet boos op jezelf. Maar denk bijvoorbeeld: ‘Het geeft niet dat ik afdwaalde, ik probeer me nu weer opnieuw te concentreren’.
  • Oordeel niet over je lijf of je gedachten. Je kunt niks fout doen.
  • Wees je bewust van je ervaringen.

En nu?

Lukte ’t om op te merken wat je voelde in je lijf?

Doe de bodyscan deze week elke dag een keer. Oefen met het geluidsbestand. Later kun je het ook zonder proberen. Zet in dat geval een wekkertje.

The post De bodyscan appeared first on Mentaal Vitaal.

]]>