Bewegen en mentale gezondheid: informatie voor professionals

Onderzoek laat zien dat sport en bewegen een positieve invloed hebben op de mentale gezondheid. Maar wat zijn precies de voordelen van sport en bewegen voor de mentale gezondheid? En hoe wordt er meer aandacht gegeven aan sport en bewegen?

In deze tekst lees je waarom het belangrijk is om beweging in te zetten als je in je werk te maken hebt met mentale gezondheid. Bijvoorbeeld als hulpverlener in de gezondheidszorg. Of als werkgever, HR-medewerker, docent en zorgcoördinator.  

Wat zijn de voordelen van sport en bewegen voor de mentale gezondheid? 

Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat sport en bewegen goed zijn voor de mentale gezondheid. Een goede mentale gezondheid zorgt op zijn beurt weer voor meer motivatie om te sporten en bewegen. 

Hieronder lees je de voordelen van sport en bewegen voor de mentale gezondheid.  

• Bewegen is goed voor mentale processen die dagelijks nodig zijn. Voorbeelden hiervan zijn aandacht, geheugen, het leren van nieuwe dingen, het nemen van beslissingen en het kunnen oplossen van problemen.  
• Door te bewegen krijg je meer zelfvertrouwen. Dit komt doordat je meer nieuwe vaardigheden leert en meer gevoel van controle op bepaalde vaardigheden krijgt.  
• Bewegen heeft invloed op hoe we ons voelen. Sommige mensen die regelmatig sporten en bewegen ervaren minder angstige en depressieve gevoelens. Bewegen (lichamelijk actief zijn, hardlopen) kan dan ook meerwaarde geven in de behandelingen van angst en depressie. Ook ervaar je door bewegen positieve emoties, zoals ‘plezier’ en ‘je goed voelen’.  
• Sport en bewegen doe je vaak samen. Sociaal contact kan goed zijn voor de mentale gezondheid. 
• Bewegen vermindert stress. Bewegen zorgt ervoor dat we kunnen herstellen van een stressvolle situatie. Ook kunnen we door bewegen beter met toekomstige stress omgaan.  
• Mensen die regelmatig bewegen hebben minder vaak het gevoel geen energie te hebben of zijn minder moe. Daar komt bij dat mensen die regelmatig sporten en bewegen vaak beter slapen. Ze vallen sneller in slaap, en slapen langer en dieper.  

Hoeveel en hoe moet je bewegen voor een goede (mentale) gezondheid? 

Dit verschilt per persoon en hangt voornamelijk af van de leeftijd. De beweegrichtlijnen, opgesteld door de Gezondheidsraad, geven aan hoeveel beweging nodig is voor een goede (mentale) gezondheid. Meer over de beweegrichtlijnen lees je bij Kenniscentrum Sport & Bewegen, en op onze algemene pagina over beweging. 

Veel mensen weten dat een gezonde leefstijl en bewegen belangrijk zijn voor de mentale gezondheid. Toch voldeed in 2022 maar 44% van de Nederlanders van 4 jaar en ouder aan de beweegrichtlijnen. Ook zitten we te veel. Nederlanders van 4 jaar en ouder zitten gemiddeld 9,1 uur per dag.  

Meer aandacht voor sport en bewegen

Het is belangrijk om sport en bewegen in te zetten voor een betere mentale gezondheid. Er komt ook meer aandacht voor. Zo is het ook een belangrijk onderdeel in de ‘Landelijke aanpak: mentale gezondheid van ons allemaal’.

Er zijn verschillende landelijke kaders om sport en bewegen te stimuleren. Voorbeelden hiervan zijn het Sportakkoord II, het Preventieakkoord, het Gezond Actief Leven Akkoord, de Brede Specifieke Uitkering (Brede SPUK) en de Beweegalliantie.  

Buurtsportcoaches, sportverenigingen en het commerciële aanbod kunnen ervoor zorgen dat de samenleving (meer) in beweging komt. Ook zijn er verschillende erkende interventies die zich richten op het verbeteren van de mentale gezondheid. Voorbeelden hiervan zijn Liever bewegen dan moe, Sociaal Vitaal, Futsal Chabbab en Schooljudo.