Proactief of reactief?
In het dagelijks leven gebeurt er van alles. Op sommige dingen heb je invloed, op andere niet.
As je je vooral richt op dingen waar je geen invloed op hebt, ben je reactief. De omstandigheden bepalen dan hoe jij je voelt. Je voelt je snel slachtoffer van de situatie en neemt weinig verantwoordelijkheid.
Je bent proactief als je je focust op dingen die je wel kunt beïnvloeden. Je neemt dan verantwoordelijkheid voor je eigen beslissingen, denkt in oplossingen en neemt meer initiatief.
En wat ben jij?
Je kunt vaak aan de woordkeuze al herkennen of iemand proactief of juist reactief is. Welke van deze uitspraken hoor jij jezelf vaker zeggen?
Reactief:
- ‘Ik kan er niets aan doen’
- ‘Ik word helemaal gek van hem’
- ‘Het is ook altijd hetzelfde gedoe’
- ‘Is het weer zover’
Proactief:
- ‘Ik kan het ook anders doen’
- ‘Wat is er wel mogelijk?’
- ‘We kunnen er ook voor kiezen om het zo te doen’
- ‘Ik zie dat heel anders’
Toch vaak reactief?
Ben jij toch wat vaker reactief dan je lief is? Geen nood. Een proactieve houding kun je trainen. In deze oefening ga je je reactieve houding ombuigen naar een proactieve.
5 stappen voor een proactieve houding
Stap 1: Neem een situatie
Neem een situatie in gedachten waarin je reactief reageert. Bijvoorbeeld door je geduld te verliezen, gestrest te raken of de confrontatie te vermijden.
Voorbeeld
- Situatie: Ik sta elke dag in de file als ik naar huis rijd.
- Mijn reactie: Na een minuut of tien verlies ik mijn geduld, ik mopper en baal omdat ik het zonde van mijn tijd vind.
- Gevolgen: Ik zit gestrest in de auto en kom gefrustreerd thuis.
- Proactieve reactie: Ik bedenk me dat het in de file staan het gevolg is van mijn keuze om met de auto te gaan. Met de trein vind ik ook geen optie. Ik kan niks veranderen aan die file. Ik besluit de file en die extra reistijd te accepteren en lekker met mijn lievelingsmuziek mee te zingen in plaats van te mopperen en stressen.
- Gevolgen: Gevoel van controle, ik besluit tenslotte zelf om met de auto te gaan. Ik kom vrolijker thuis door het meezingen. Geen stress en frustratie meer.
Stap 2: hoe reageer jij?
Beschrijf hieronder hoe jij doorgaans reageert op die situatie.
Stap 3: de gevolgen
Beschrijf nu wat de gevolgen zijn van jouw reactie.
Stap 4: kan het ook anders?
Beschrijf wat een betere en effectievere manier van reageren zou kunnen zijn.
Stap 5: positieve gevolgen
Beschrijf wat de positieve gevolgen zouden kunnen zijn van deze nieuwe manier van reageren.
Beter toch?
Hier zie je jouw situatie. Wat denk je? Is je nieuwe reactie beter?
En nu?
Heb je nu een beetje door hoe dat werkt met proactief zijn?
Het is vooral een kwestie van je niet overal bij neerleggen en kijken of er andere oplossingen zijn. En, ook belangrijk, je niet druk maken over dingen waar je toch niets aan kan doen.
Oefen deze week verder en vraag jezelf regelmatig af:
- Is mijn reactie proactief of reactief?
- Wat zou ik anders kunnen doen?
Op die manier train je een proactieve houding.