Winterdip: wat is het en wat kan je ertegen doen?
Veel mensen hebben last van een winterdip of een najaarsdip. Een winterdip is een minder erge vorm van een winterdepressie. Als je last hebt van een winterdip, zit je vaak in de herfst en winter minder lekker in je vel en heb je weinig energie. Je hebt de neiging om je terug te trekken en een winterslaap te houden.
Hieronder lees je meer over de winterdip, wat het verschil is met een winterdepressie en hoe je een winterdip kunt tegengaan.
Waar herken ik een winterdip aan?
- Je blijft moe en dit gaat niet over
- Je wordt niet uitgerust wakker, ook al heb je veel geslapen
- Je wilt meer slapen
- Je voelt je somber
- Je hebt problemen met je concentratie
- Je hebt nergens zin in
- Je bent snel boos en geïrriteerd
- Je hebt meer zin in eten
- Je hebt minder zin in seks
- Je hebt minder zin om met mensen af te spreken.
Wat is de oorzaak van een winterdip?
Dit heeft waarschijnlijk te maken omdat je minder zonlicht krijgt. In de herfst en de winter is het daglicht zwakker. Ook is het minder lang licht en komt de zon later op.
Bij iemand met een winterdip raakt de aanmaak het slaaphormoon melatonine in de war. Door te weinig licht blijft het lichaam ook overdag melatonine aanmaken. Dit heeft invloed op je dag- en nachtritme, ook wel de ‘biologische klok’ genoemd.
Door de veranderingen in de hoeveelheid licht en daardoor de invloed van melatonine, blijft iemand overdag meer slaperig, vermoeid en zich somber voelen. Het sombere gevoel gaat door tot de wintermaanden en wordt minder of verdwijnt als het voorjaar start.
Wat is het verschil tussen een winterdip en een winterdepressie?
Een winterdip is een minder erge vorm van een winterdepressie. De oorzaak van een winterdepressie is hetzelfde als bij een winterdip. Het komt waarschijnlijk doordat je minder zonlicht krijgt. Vaak zijn de symptomen ook hetzelfde, alleen heb je er bij een winterdepressie vaker en langer last van. Bij een winterdepressie heb je voor minimaal twee weken elke dag last van 5 of meer van de onderstaande verschijnselen. Deze verschijnselen komen vaak ook bij een depressie voor.
- Je voelt je het grootste gedeelte van de dag somber
- Je hebt (bijna) nergens meer zin of plezier in
- Je voelt je schuldig, overbodig of waardeloos
- Je bent snel onrustig en geïrriteerd. Of juist traag en sloom
- Je kan je minder goed concentreren en/of je vind het moeilijk om keuzes te maken
- Je hebt last van een verstoord eetpatroon: het eten smaakt allemaal niet meer of je wilt juist extra veel eten
- Je voelt je moe. Je slaapt slecht of juist heel veel
Je hebt daarnaast minstens 2 jaar achter elkaar last van deze klachten in het najaar of in de winter. De klachten gaan in het voorjaar weer vanzelf over. Om een winterdepressie en een winterdip te voorkomen kun je de tips hieronder gebruiken.
10 tips tegen een winterdip
1. Ga zoveel mogelijk naar buiten
Maak vooral een extra ommetje als het zonnig en licht is buiten. Het ochtendlicht is extra goed, omdat er dan veel ‘blauw’ licht in de lucht is. Blauw licht remt de aanmaak van het slaaphormoon melatonine, hierdoor voel je je overdag minder moe. De app ’Ommetje’ kan je hierbij helpen.
2. Beweeg zoveel mogelijk
Van genoeg bewegen krijg je energie. Dit werkt positief op je mentale gezondheid. Daarnaast kan je beter slapen wanneer je genoeg beweegt. Pak de fiets in plaats van de auto. Zo heb je naast beweging, ook meer daglicht.
Lees hier tips om in beweging te komen.
3. Zorg voor licht in je huis en op je werkplek
Doe bijvoorbeeld je werk op een plek waar voldoende licht naar binnen schijnt. Voldoende daglicht helpt om een winterdip te voorkomen en/of te verminderen.
4. Lichttherapie
Een winterdip (of winterdepressie) is goed te behandelen met lichttherapie. Bij deze therapie ga je in het licht van een speciale lamp zitten. Ondertussen kan je gewoon lezen, tv kijken of aan de computer zitten. Het licht van deze lamp is feller dan een gewone lamp, maar minder fel dan het licht buiten op een zonnige dag. Deze behandeling kan een aantal dagen tot weken duren, voor 10 tot 15 minuten per dag. Binnen een week merken de meeste mensen al een verbetering.
Lees hier meer: Lichttherapie: een felle lamp voor je neus om je beter te voelen. Werkt het echt?
5. Zorg dat je gezond en gevarieerd eet
Door gezond en gevarieerd (volgens de Schijf van Vijf) te eten krijg je voldoende voedingsstoffen binnen om de winter door te komen. Het is daarnaast belangrijk om voldoende vitamine D via de voeding binnen te krijgen omdat het in de winter moeilijker is om dit via zonlicht te krijgen. Deze vitamine zit voornamelijk in vette vis. Ook vlees, eieren, halvarine, margarine en bak- en braadproducten bevatten vitamine D.
Je kunt ook een vitamine D supplement nemen. De meeste mensen hebben nog voldoende vitamine D voorraad van de afgelopen zomer die ze kunnen gebruiken. Maar dit geldt niet voor iedereen. Een vitamine D supplement is voornamelijk belangrijk voor mensen die overdag weinig buiten komen, gesluierde mensen, kinderen tot 4 jaar, zwangere vrouwen, vrouwen boven de 50 jaar en mannen en vrouwen boven de 70 jaar. Bekijk hier of je vitamine D nodig hebt.
Tot slot is het belangrijk om te minderen of te stoppen met alcohol drinken. Alcohol drinken en een depressie hebben namelijk invloed op elkaar. Zo kan alcohol leiden tot sombere gevoelens of een depressie. Of het kan deze gevoelens of een depressie versterken. Ook komt een alcoholverslaving vaker voor bij mensen die depressief zijn dan bij mensen die niet depressief zijn.
Bekijk meer informatie over de winterdip tegengaan met gezond eten.
6. Doe ontspanning- of mindfulnessoefeningen
Plan elke dag wat tijd in voor jezelf of schrijf elke dag drie dingen op waarvoor je dankbaar bent. De oefening om drie positieve dingen op te schrijven vind je hier. Of doe aan mindfulness, waarbij je meer aandacht krijgt voor het hier en nu. Door een positieve, dankbare stemming vast te houden geef je die winterdip geen kans.
Hier kan je een ontspanningsoefening, een mindfulness-oefening en een mindfulness-app vinden.
7. Zorg voor rust en regelmaat in je leven
Als je onregelmatig eet en onregelmatig slaapt heeft dit invloed op je stofwisseling. Hierdoor heb je minder energie. Zorg dat je zoveel mogelijk op dezelfde tijd opstaat en naar bed gaat en op vaste tijden eet.
8. Probeer te genieten
In de zomer ben je meer buiten en geniet je meer van al het moois buiten. Maar in de herfst en winter kan je ook genieten van alle dingen die binnen zijn. Geef jezelf en elkaar lekker veel aandacht. Steek gezellig kaarsen aan, kruip op de bank met een goed boek, speel spelletjes en verwen jezelf met warme chocolademelk.
De oefening drie positieve dingen kost maar een paar minuten per dag, is gratis en draagt direct bij aan je geluksgevoel.
9. Zorg voor voldoende slaap
Verduister je slaapkamer, zodat er voor de nacht voldoende van het slaaphormoon melatonine aangemaakt wordt. Eet niets meer in de twee uur voor je gaat slapen. Anders zet je je spijsverteringsstelsel aan het werk en dat kost energie. Probeer voor het slapen gaan niet lang op je telefoon of TV-scherm te kijken, het licht van het scherm is niet goed voor je slaap. Zorg voor een vaste bedtijd en slaap minimaal 8 uur per nacht.
Bekijk hier tips om beter te slapen.
10. Zorg dat je je ergens op kunt verheugen
Een leuk uitstapje, een lekkere maaltijd, een mooie film, een mooi kledingstuk of ander cadeau. Dit helpt om je geluksgevoel te versterken.
Gaat het maar niet over?
Als je sombere gevoel maar niet overgaat, of als je ook somber blijft in het voorjaar, dan ben je misschien depressief. Doe de depressietest om te ontdekken of er meer aan de hand is. Neem contact op met je huisarts wanneer dit nodig is.
Vragen? Neem contact met ons op!
Heb je vragen over dit onderwerp, voor jezelf of iemand anders? Je kunt met ons bellen, chatten of mailen voor een adviesgesprek. We bieden graag een luisterend oor en helpen je graag verder waar nodig.
