Omgaan met Long COVID (of Post-COVID)

Na een coronabesmetting houdt een deel van de mensen voor een lange tijd last van de klachten. Dit wordt ook wel Long COVID genoemd. Het hebben van Long COVID kan heel vervelend zijn, maar gelukkig zijn er manieren om er beter mee om te gaan.

In dit artikel lees je wat Long COVID is, waar je last van kan hebben en wat je kan doen om er beter mee om te gaan.

Wat is Long COVID?

Long COVID is het hebben van klachten die een lange tijd blijven nadat je een coronabesmetting (Covid-19) hebt gehad. Het wordt ook wel het Post-COVID syndroom genoemd.

Je hebt Long COVID als:

• Je klachten drie maanden na de eerste ziektedag nog bestaan.
• Deze klachten tenminste twee maanden lang aanwezig zijn geweest.

Waar heb je last van als je Long COVID hebt?

Mensen met Long COVID hebben last van verschillende klachten. Langdurige klachten na corona zijn:

• Vermoeidheid / weinig of geen energie
• Kortademigheid / benauwdheid
• Spierzwakte en balansproblemen
• Vergeetachtigheid
• Concentratie- of geheugenproblemen
• Prikkelbaarheid
• Smaak- en reukverlies

De klachten bij Long COVID verschillen per persoon. De één heeft bijvoorbeeld weinig energie, de ander kan minder goed ruiken en proeven. Sommige mensen met Long COVID hebben last van één klacht, maar het kan ook zo zijn dat je meerdere klachten hebt.

Ook de ernst van de klachten verschilt per persoon en per periode. Soms gaat het goed en worden de klachten minder (of verdwijnen). Maar het kan ook dat na een tijd de klachten weer erger worden.

Wat is de oorzaak van Long COVID?

Het is nog niet helemaal duidelijk wat de oorzaak van Long COVID precies is, maar er wordt wel veel onderzoek naar gedaan.

Omdat de oorzaak nog niet helemaal duidelijk is, is er ook nog geen duidelijke oplossing gevonden om direct te genezen van Long COVID. Het onbekende hiervan kan je een gevoel van onzekerheid geven.

Gelukkig zijn er wel manieren om beter om te gaan met het hebben van Long COVID. Hierover vind je meer bij ‘Hoe kun je beter omgaan met Long COVID?’.

Gevolgen van Long COVID

De gevolgen van Long COVID verschillen per persoon. Sommige mensen hebben er minder last van dan anderen. Wanneer je er veel last van hebt, kunnen de gevolgen groot zijn. Dit kan gevolgen hebben voor de mentale gezondheid.

Zo kan het hebben van Long COVID leiden tot:

• Frustratie
• Verdriet
• Stress
• Eenzaamheid
• Somberheid
• Angst
• Slaapproblemen
• Onzekerheid over het herstel en de toekomst
• Minder energie / niet fit voelen
• Minder veerkracht

Een ander gevolg is dat dit invloed kan hebben op je omgeving. Het kan bijvoorbeeld lastiger zijn om relaties te onderhouden, of de zorg van je kinderen kan meer moeite kosten.

Ook kan het voorkomen dat je niet meer kunt werken door de klachten. Of dat het moeilijk is om je werk weer op te pakken na een lange tijd. De problemen die kunnen ontstaan met werk kunnen lang duren en roepen misschien veel vragen op. Op deze pagina van de Rijksoverheid vind je meer informatie over Long COVID en werk.

Hoe kun je beter omgaan met Long COVID?

Hieronder vind je enkele tips om beter om te gaan met Long COVID. Op de website van de Rijksoverheid vind je meer informatie over Long COVID.

1. Zoek hulp

Het is belangrijk om naar je huisarts te gaan wanneer coronaklachten, zowel lichamelijk als mentaal, blijven bestaan. De huisarts kan dan vaststellen of je Long COVID hebt. Ook helpt de huisarts je verder om te kijken of er extra zorg nodig is van bijvoorbeeld een fysiotherapeut of een psycholoog.

2. Accepteer dat je Long COVID hebt en informeer mensen in je omgeving

Daarna is het belangrijk dat je accepteert dat je Long COVID hebt. Vertel aan je familie, vrienden, collega’s en baas en/of leidinggevende dat je hier last van hebt. Dit zorgt ervoor dat mensen je (beter) begrijpen. Ook kun je kijken naar wat er allemaal wel en niet mogelijk is. De website van de Rijksoverheid geeft je hierover meer informatie.

Het kan lastig zijn om te accepteren dat je Long COVID hebt en dit aan anderen te vertellen. Het kan namelijk zorgen voor veel emoties, zoals verdriet, frustratie en somberheid. Het helpt als je dit aangeeft. Ook kan hulp van een psycholoog je hierbij helpen.

3. Geef je grenzen aan

Het is belangrijk om nee te zeggen wanneer je merkt dat het niet meer gaat. De oefening ‘Zeg nee!’ kan je hierbij helpen. Hoe eerder je dit doet, hoe beter dit voor je is. Voel je niet schuldig om een afspraak af te zeggen, kies voor jezelf. Ga ook bij jezelf na of dingen echt moeten en of het dan ook echt nú moet. Dit vermindert de stress die je mogelijk ervaart.

4. Neem genoeg rust

Veel rust nemen is heel belangrijk bij Long COVID. Neem de tijd om te herstellen en doe dit in kleine stapjes. Een ontspanningsoefening kan je helpen om even helemaal te ontspannen en rust te nemen.

5. Praat erover

Praat erover met mensen die je begrijpen en achter je staan. Blijf ook contact onderhouden met deze mensen en probeer zo het gevoel van eenzaamheid te voorkomen.

6. Geef aandacht aan jezelf

Vaak hebben mensen met Long COVID last van vermoeidheid en weinig energie. Het kan daardoor zijn dat je minder goed voor jezelf zorgt. Probeer toch genoeg aandacht aan jezelf te geven. Al is het maar voor tien minuten. Stap bijvoorbeeld toch even de douche in, kam je haar of doe een lekker geurtje op. Het geeft je vaak een positief gevoel en energie als je even voor jezelf gezorgd hebt.

7. Probeer te genieten van de kleine dingen

Probeer te genieten van de kleine dingen die wel nog kunnen en wat je wel nog lukt. Geef jezelf een compliment daarvoor en wees niet te streng voor jezelf wanneer iets niet lukt. Bekijk van dag tot dag wat de dag gaat brengen.

8. Probeer elke dag nog iets van beweging te doen

Bewegen geeft je een goed gevoel. Ga bijvoorbeeld de natuur in en maak een korte wandeling. Of kies een andere activiteit die bij je past. Merk je dat het te zwaar is geweest? Doe morgen dan een minder zware activiteit. Daarnaast kan een fysiotherapeut je helpen om je conditie weer rustig op te bouwen.

9. Eet gezond en gevarieerd

Door gezond en gevarieerd te eten voel je je vaak beter. Zowel fysiek als mentaal. Het kan daarnaast helpen bij een sneller herstel. Welke voeding goed is, verschilt per persoon.

Sommige mensen hebben veel gewicht en spieren verloren door de coronabesmetting en de gevolgen van Long COVID. Het is dan belangrijk om extra eiwitten te eten. Ook voeding met voldoende energie en vitaminen zijn belangrijk.

Andere mensen zijn juist aangekomen door bijvoorbeeld een minder actieve leefstijl als gevolg van een coronabesmetting en Long COVID. Het is dan belangrijk om weer een gezonde balans te vinden. Het Voedingscentrum en PostCovidNL geven je tips over gezonde voeding.

10. Zorg voor voldoende en goede slaap

Goed slapen is belangrijk voor je gezondheid. Ga op een vaste tijd naar bed en sta op een vaste tijd weer op. Vind je het lastig om in slaap te vallen? Zorg dan voor ontspanning voor je gaat slapen en/of leg je telefoon weg. Meer tips om beter te slapen vind je hier.

11. Houd een dagboek bij

Schrijf elke dag kort op wat voor een dag het is geweest. Wat is je allemaal gelukt en welk cijfer geef je de dag? Dit hoeft maar in een paar woorden. Bij een terugval kijk je terug naar alles wat je al hebt doorstaan en hoe ver je al gekomen bent. Dit helpt om je veerkrachtig te voelen.