Alles over een angststoornis
Angst voel je bij dreigend gevaar. Dat is nuttig: een hormoon dat we adrenaline noemen, komt vrij als je angst voelt. Daardoor kun je vechten of vluchten. Maar sommige mensen zijn angstig zonder dat ze in echt gevaar zijn. Het heet een angststoornis als je je dagelijkse dingen niet meer goed kunt doen.
Een angststoornis kan op alle leeftijden ontstaan. Van alle Nederlanders heeft 29% ooit last (gehad) van zo’n stoornis. Er bestaan verschillende soorten angststoornissen. Over de angststoornissen die het vaakst voorkomen, kun je hieronder meer lezen.
Snel naar:
- Gegeneraliseerde angststoornis
- Paniekstoornis
- Sociale angststoornis
- Specifieke fobie
- Welke symptomen horen bij een angststoornis?
- Hoe ontstaat een angststoornis?
- Wat kun je zelf doen bij een angststoornis?
- Hulp via telefoon, chat of mail
- Welke behandelingen zijn er bij een angststoornis?
- Veelgestelde vragen en onze antwoorden
Gegeneraliseerde angststoornis
Als je de hele tijd angstig en bezorgd bent over alledaagse dingen, heb je een gegeneraliseerde angststoornis. Je hebt angstgevoelens en last van zweten en hartkloppingen. Het verschil met andere angststoornissen is dat de angst er steeds is en niet ontstaat door een bepaalde situatie.
Paniekstoornis
Bij deze stoornis heb je plotselinge paniekaanvallen. Onverwacht voel je angst die eigenlijk veel te groot is voor de situatie. Die angst overkomt je gewoon. Je krijgt last van hartkloppingen, zweten, opvliegers, koude rillingen, trillen of duizeligheid. Sommige mensen met een paniekstoornis hebben ook last van pleinvrees (agorafobie). Dan wil je niet meer in bepaalde situaties komen. Bijvoorbeeld reizen met het openbaar vervoer of rondlopen in grote open ruimtes. Omdat je bang bent voor een nieuwe aanval.
Sociale angststoornis
Als je een sociale angststoornis hebt, ben je bang voor situaties waarin anderen je kritisch beoordelen. Of je bent bang dat anderen je belachelijk maken, of dat je gaat blozen, trillen of zweten. Deze angsten en het niet meer opzoeken van bepaalde situaties, kunnen je sterk tegenhouden in het dagelijkse leven.
Specifieke fobie
Bij een specifieke fobie heb je een angst voor een voorwerp of een situatie. Bijvoorbeeld vliegen, hoogte, dieren, injecties of bloed. Andere mensen vinden deze angst overdreven en onlogisch. Soms word je al angstig als je denkt aan het voorwerp of de situatie.
Welke symptomen horen bij een angststoornis?
Het helpt als je de symptomen van een angststoornis herkent. Welke symptomen je hebt, hangt voor een deel af van het soort angststoornis. Maar deze symptomen komen vaak voor:
- Hartkloppingen
- Zweten
- Opvliegers of koude rillingen
- Trillen of beven
- Duizeligheid
- Ademnood
- Pijn op de borst
- Misselijkheid, buikklachten
- Gevoel van onwerkelijkheid of los van jezelf te staan
- Angst om gek te worden of je zelfbeheersing te verliezen
- Angst om dood te gaan
- Verdoofde of tintelende gevoelens
Symptomen gegeneraliseerde angststoornis
Als je een gegeneraliseerde angststoornis hebt, ben je de hele tijd angstig. Je voelt hartkloppingen, gaat zweten maar je ervaart bijvoorbeeld ook:
- Een onrustig en gespannen gevoel
- Vermoeidheid
- Dat je moeite hebt om je te concentreren
- Gevoelens van irritatie
- Gespannen spieren
- Een verstoord slaapritme
(Sociale) angststoornis: bang voor de gevolgen
Vaak zijn mensen met een (sociale) angststoornis vooral bang voor het krijgen van een volgende aanval. Dat is eigenlijk een symptoom op zich. Je wordt bijvoorbeeld bang voor je eigen reactie, zoals blozen, trillen of zweten. Dat heet ook wel bloosangst, trilangst of zweetangst. Dit komt vooral voor bij de sociale fobie. Of je gaat aanvallen voorkomen door je anders te gedragen of situaties te vermijden. Je gaat vrienden minder zien, afspraken afzeggen of je stapt niet meer in de trein: de aandoening beïnvloedt je leven dan ook enorm.
Belangrijk: Het kan dat je jezelf of een bekende in de beschrijving van kenmerken herkent. Dit betekent niet meteen dat je kunt spreken van een psychische aandoening. Wat je opvalt kan ook horen bij iemands karaktertrekken, temperament, gewoontes of omstandigheden.
💬 Wil je informatie, advies of ondersteuning?
Of weet je niet goed welke hulp bij je past? De medewerkers van Mentaal Vitaal denken graag met je mee. Je kunt (anoniem) je vraag stellen per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail.
Hoe ontstaat een angststoornis?
Er is nog weinig bekend over de oorzaken van een angststoornis. Wel weten we welke factoren het risico vergroten.
Biologische factoren
- Angststoornissen komen vaker voor bij vrouwen. Op sommige fobieën hebben vrouwen zelfs twee keer zo veel kans als mannen.
- Bepaalde stoffen in de hersenen spelen waarschijnlijk een rol bij het ontstaan van een gegeneraliseerde angststoornis.
Psychische factoren
- Beangstigende, stressvolle of vervelende gebeurtenissen maken het risico op een angststoornis groter. Bijvoorbeeld seksueel misbruik of het verlies van iets of iemand.
- Ook een onveilige opvoeding, verwaarlozing of mishandeling, kan het risico op een angststoornis groter maken.
- Mensen die zich langer dan een maand ernstig zorgen maken, krijgen sneller een gegeneraliseerde angststoornis.
Sociale factoren
- Mensen met een laag inkomen en een lage opleiding hebben meer kans op een angststoornis.
- Als de eisen van je ouders of uit je omgeving tijdens je puberteit toenemen, kunnen angsten uitgroeien tot een sociale fobie.
Wat kun je zelf doen bij een angststoornis?
Een angststoornis beperkt je leven flink. Omdat je bang bent een aanval te krijgen, ga je bijvoorbeeld niet meer naar feestjes, vergaderingen of andere sociale gebeurtenissen. Ook je werk lijdt er onder. Je meldt je vaker ziek, kunt bepaalde taken niet uitvoeren of zelfs helemaal niet meer werken. Toch kun je met deze adviezen verder komen.
- Lees en leer zoveel mogelijk over je angst. Verzamel informatie over je angststoornis en zorg dat de mensen die belangrijk voor je zijn, er genoeg over weten. Zo praat je makkelijker met elkaar. Overleg samen hoe je omgaat met jouw angst.
- Bepaal zelf wat je aan wie vertelt. Het kan opluchten om erover te praten en anderen kunnen je helpen en steunen. Maar jij mag bepalen of je dit wilt. Je kunt er ook voor kiezen om sommige mensen wel iets te vertellen en anderen niets. Of je vertelt alleen een deel van je verhaal.
- Volg een cursus voor lichte tot matige angstklachten bij een instelling voor geestelijke gezondheidszorg. Of vraag aan je huisarts om een goede training. Ook de Angst, Dwang en Fobie Stichting geeft verschillende trainingen en organiseert lotgenotencontact.
- Zorg voor structuur in je dagen. Soms geeft een behandeling structuur. Anders kan dat door te sporten of door te werken. Neem de tijd om uit te vinden wat haalbaar voor je is. Wil je parttime werken, of fulltime? Ga je vrijwilligerswerk doen? Zorg ervoor dat je het vol kunt houden.
Hulp via telefoon, chat of mail
- Mentaal Vitaal Infolijn: stel (anoniem) je vraag per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail. De deskundige medewerkers van onze infolijn zitten voor je klaar op werkdagen van 09.00 tot 17.00. We kunnen je ook (gratis) terugbellen. Neem contact met ons op.
- Angst, Dwang en Fobie Stichting of stichting Naasten Centraal: via deze stichtingen kom je in contact met lotgenoten.
- Er zijn ook hulporganisaties waar je terecht kunt buiten onze werktijden. Zo kun je altijd je verhaal kwijt of je vraag stellen.
Welke behandelingen zijn er bij een angststoornis?
Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Het is goed om daar meer over te lezen. Maar direct contact opnemen met een professionele hulpverlener kan natuurlijk ook. Of vul de keuzehulp angst- en piekerklachten in om te weten welke hulp er is en bij jou past.
De behandeling is afhankelijk van het soort angststoornis en hoe erg de klachten zijn. Cognitieve gedragstherapie, exposure in vivo en medicijnen worden vaak toegepast.
Cognitieve gedragstherapie
De behandelaar kijkt naar je gedrag en je manier van denken. Vervolgens ga je samen aan de slag om het denken te veranderen. Waardoor je klachten minder worden.
Exposure in vivo
Tijdens deze behandeling oefen je met voorwerpen en situaties waar je bang voor bent. Exposure betekent namelijk: blootstellen. In vivo betekent: in het echt. Je gaat in kleine stapjes oefenen en ervaren dat je angst niet nodig is. Daardoor word je minder bang.
Medicijnen
Soms schrijft een arts medicijnen voor, waardoor jij je minder angstig gaat voelen. Een combinatie van medicijnen en gedragstherapie kan ook.
💬 Heb je een vraag over dit onderwerp? Voor jezelf of voor een ander?
Of wil je meer weten over de informatie op deze website? Je kunt (anoniem) je vraag stellen per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail.
Veelgestelde vragen en onze antwoorden
Veel mensen nemen contact met ons op als ze meer willen weten over dit onderwerp. Hieronder lees je onze antwoorden in het kort. Of neem ook contact met ons op door te bellen, chatten of mailen