Alles over een postpartum (postnatale) depressie
Sommige vrouwen krijgen na de bevalling van hun baby een depressie. We noemen een depressie na de bevalling een postpartum depressie. Het staat ook wel bekend als een postnatale depressie of zwangerschapsdepressie.
Als je een postpartum depressie hebt, voel je je vaak somber, verdrietig, leeg en heb je nergens meer zin in. Partners kunnen ook een postpartum depressie krijgen. Ook na het verlies van de baby kan een postpartum depressie ontstaan.
Hieronder lees je meer over wat een postpartum (postnatale) depressie is. We vertellen je meer over de symptomen, wat je zelf kunt doen en de behandelingen bij een postpartum depressie. Heb je een vraag? Neem dan contact met ons op.
Snel naar:
- Hoeveel mensen hebben een postpartum (postnatale) depressie?
- Welke symptomen horen bij een postpartum (postnatale) depressie?
- Postpartum (postnatale) depressie bij partners
- Hoe ontstaat een postpartum (postnatale) depressie?
- Wat kun je zelf doen bij een postpartum (postnatale) depressie? Dit zijn 11 tips
- Ervaringsverhalen van vrouwen met een postpartum (postnatale) depressie
- Welke behandelingen zijn er bij een postpartum (postnatale) depressie?
- Herhaling van een postpartum (postnatale) depressie voorkomen
- Meer informatie
Hoeveel mensen hebben een postpartum (postnatale) depressie?
Uit cijfers van het Trimbos-instituut blijkt dat 11% van de nieuwe moeders te maken krijgt met een depressie voor, tijdens of na de zwangerschap.
Zo’n 10% van de pas bevallen vrouwen in Nederland krijgt een depressie na de bevalling. Bij 9% van de gevallen zijn de klachten al aanwezig voordat het kindje geboren is.
Voor een postpartum depressie hoef je je niet te schamen. Het komt vaker voor. Je hoeft je er niet schuldig over te voelen.
Veel mensen gebruiken de termen postnatale depressie en postpartum depressie vaak door elkaar. De term postpartum staat voor ‘na de bevalling’ en gaat over hoe de moeder zich voelt. Postnataal staat voor ‘na de geboorte’ en is meer gericht op de gezondheid van de baby.
De juiste term is dus postpartum depressie, omdat we het hebben over hoe de moeder zich voelt. Maar veel mensen noemen het ook wel een postnatale depressie.
Welke symptomen horen bij een postpartum (postnatale) depressie?
De symptomen van een postpartum depressie zijn meestal dezelfde klachten als bij een depressie. Het verschil is dat een postpartum depressie te maken heeft met de zwangerschap of de bevalling.
Veelvoorkomende depressieklachten zijn:
- Je voelt je somber en hebt nergens zin in
- Je voelt je heel erg moe
- Je bent niet blij met de baby
- Je bent overbezorgd
- Je voelt je waardeloos en niet geschikt als ouder
- Je bent snel geprikkeld en huilt heel veel
- Je hebt moeite met concentreren en vergeet dingen
- Je voelt je machteloos, wanhopig en angstig
- Je slaapt slecht
- Je eet te veel of juist te weinig
Op Thuisarts.nl vind je een uitgebreide lijst van klachten bij een postpartum depressie
Veel kenmerken van een postpartum depressie lijken er misschien bij te horen als je nog niet zo lang geleden bevallen bent. In de eerste 10 dagen na de bevalling hebben veel vrouwen kraamtranen en huildagen. Dit noemen we ook wel babyblues. Je bent misschien wel bezorgd over of je het allemaal wel goed hebt gedaan. Dit kan erbij horen. Je hormoonhuishouding speelt ook een rol: het ‘ontzwangeren’ kan wel 9 maanden of langer duren. Ook kun je moe zijn. Vaak komt dit door slaaptekort. Babyblues beginnen meestal in de eerste week en gaan na een paar dagen weg.
Bij een postpartum depressie houden depressieve klachten langer aan. Ook lukt het door de klachten minder goed om oudertaken te vervullen of te functioneren.
Het verschilt hoe lang een postpartum depressie duurt. Het hangt er vanaf of klachten op tijd herkend worden. Ook maakt het uit of je steun van je omgeving krijgt. En het is belangrijk dat je op tijd hulp zoekt voor een behandeling. Als je geen behandeling krijgt, duurt de depressie zo’n vier tot zes maanden. Soms langer. Behandeling (psychologische hulp) zorgt ervoor dat je sneller herstelt.
Belangrijk: Het kan dat je jezelf of een bekende in de beschrijving van kenmerken herkent. Dit betekent niet meteen dat je kunt spreken van een psychische aandoening. Wat je opvalt kan ook horen bij iemands karaktertrekken, temperament, gewoontes of omstandigheden.
🍀 Wil je informatie, advies of ondersteuning?
Of weet je niet goed welke hulp bij je past? De medewerkers van Mentaal Vitaal denken graag met je mee. Je kunt (anoniem) je vraag stellen per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail.
Postpartum (postnatale) depressie bij partners
We denken bij een postpartum depressie minder snel aan de partners. Maar ook de partner kan tijdens de zwangerschap of na de bevalling een depressie ontwikkelen. Uit steeds meer onderzoek komt naar voren dat wereldwijd 5 tot 10% van de partners een depressie krijgt of heeft rondom de geboorte van een kind. Vaak hebben partners dezelfde depressieklachten als moeders met een postpartum depressie.
Bij mannen ziet een depressie er meestal anders uit dan bij vrouwen. Veel mannen zeggen minder snel dat ze somber of verdrietig zijn. Ze uiten zich vaker gefrustreerd, boos of prikkelbaar. Ook zijn mannen over het algemeen eerder geneigd zich in het werk te storten, meer alcohol te drinken of snel geprikkeld te raken.
Hoe weet ik of ik een postpartum (postnatale) depressie heb?
Als je denkt dat je een depressie na de bevalling hebt, neem dan contact op met je huisarts, verloskundige of kraamhulp. Vooral wanneer je de volgende klachten hebt:
- De depressieklachten worden steeds erger.
- Je raakt in de war en je verliest het contact met de werkelijkheid. Je denkt bijvoorbeeld dat het kind niet van jou is.
- Je bent bang dat je je kind of jezelf iets aandoet.
- Je kunt je baby niet goed verzorgen.
- Je maakt je zorgen over je gezondheid of die van je kind.
Hoe ontstaat een postpartum (postnatale) depressie?
Wanneer kan een postpartum (postnatale) depressie ontstaan?
- Tijdens de zwangerschap
- Na de bevalling
- Als je een miskraam hebt gehad
- Als je een abortus hebt gehad
- Als je je kindje bent verloren rondom of kort na de geboorte
Wat zijn de oorzaken van een postpartum (postnatale) depressie?
Vaak spelen biologische, sociale en psychische factoren een rol bij het ontstaan van een postpartum depressie.
– Voor een deel is een postpartum depressie erfelijk. Vrouwen bij wie depressie in de familie voorkomt, lopen een groter risico.
– Wanneer je te maken hebt met veel lichamelijke of emotionele vermoeidheid, kan dit het risico op het ontwikkelen van een depressie vergroten.
– Andere lichamelijke factoren zijn: veranderingen in je hormoonbalans, een verstoorde schildklierwerking en verstoring van je vitaminen-mineralenbalans (met name tekort aan de vitamines B6 en B12, zink en ijzer).
-Je hebt meer kans op een depressie als je een heftige gebeurtenis meemaakt, zoals ziekte of verlies van je kindje. Maar ook de bevalling en de geboorte van een kind zijn levensgebeurtenissen.
– De kans op depressie wordt nog groter als meerdere heftige gebeurtenissen in dezelfde tijd gebeuren. Denk aan een verhuizing, of het overlijden van iemand waar je van houdt.
– Relatieproblemen of een partner die je weinig steun geeft tijdens de zwangerschap, de bevalling en de kraamdagen, vergroten de kans op depressie.
– Soms heeft een depressie te maken met onverwerkte ervaringen uit het verleden.
– Persoonlijke eigenschappen tellen mee. Als je hoge verwachtingen hebt van het moederschap en veel van jezelf verwacht, ben je gevoeliger voor een postpartum depressie. Zo’n hoge verwachting is bijvoorbeeld dat je denkt dat de zorg voor je kind vanzelf gaat. Dat je je “natuurlijke moedergevoelens” maar hoeft te volgen. De werkelijkheid kan erg tegenvallen. Bijvoorbeeld als je kind veel huilt of vaak ziek is. Daar kun je niets aan doen en toch heb je het idee dat het door jou komt. Het past allemaal niet in het verwachte sprookje in je hoofd.
– Een moeilijk verlopende zwangerschap, een medische ingreep tijdens de bevalling of het moeten achterlaten van je kindje in het ziekenhuis, kunnen zorgen voor een postpartum depressie.
– Onderzoek laat zien dat vrouwen die slecht ‘nee’ kunnen zeggen en moeilijk over hun gevoelens praten, een grotere kans hebben op een postpartum depressie.
“De perfecte moeder”
Vrouwen vinden vaak dat ze perfecte, lieve en gelukkige moeders moeten zijn. Moeder zijn is “het mooiste dat er is”. Een baby “moet de moeder wel gelukkig maken”. Dat hoeft natuurlijk niet altijd het geval te zijn.
Daar komt bij dat veel vrouwen niet alleen moeder zijn, maar ook andere taken hebben. Bijvoorbeeld voor het huishouden en het gezin zorgen, een goede partner willen zijn en de taken op werk. Als dat niet zonder problemen gaat, hebben ze het gevoel tekort te schieten of overbelast te raken.
Wat kun je zelf doen bij een postpartum (postnatale) depressie? Dit zijn 11 tips
Je kunt zelf dingen doen die je helpen bij het herstel van een postpartum depressie. Hieronder staan 11 tips. Kies wat bij je past.
- De eerste stap is toegeven en accepteren dat er iets aan de hand is. Neem je gevoelens en klachten serieus. Accepteer dat je je op dit moment niet voelt zoals je zou willen.
- Lees en leer zoveel mogelijk over een postpartum depressie. Bij Memam kun je een webinar volgen om meer te weten te komen over je depressie en andere psychische klachten door de zwangerschap.
- Praat erover. Het is belangrijk je gevoelens en zorgen met anderen te delen. Praten lucht op en het zorgt ervoor dat je je klachten beter begrijpt. Praat met iemand bij wie je je op je gemak voelt. Of met iemand die (ongeveer) hetzelfde heeft meegemaakt. Dit kan bijvoorbeeld bij Memam. Een gesprek met onze Info- en advieslijn is ook een optie. Je kunt met ons anoniem bellen, chatten of mailen. Neem contact op.
- Lees ervaringsverhalen van anderen. Dat laat zien dat je niet de enige bent en het helpt je om je eigen situatie beter te begrijpen. Ook leer je hoe anderen ermee omgaan. Bij How About Mom lees je ervaringsverhalen van vrouwen die een postpartum (postnatale) depressie hebben meegemaakt.
- Schrijf het van je af. Als je praten lastig vindt, kan het je helpen om je problemen op te schrijven. Bijvoorbeeld in een dagboek of een brief.
- Sta jezelf fouten toe. Wees niet te streng voor jezelf. Vallen en opstaan hoort er vaak bij.
- Laat je partner ook zorgen. Zo belast je jezelf minder en werk je samen aan de band met elkaar.
- Neem tijd en rust voor jezelf, met en zonder je kind.
- Gebruik een app. Loss is een gratis app voor als je je kindje verloren bent tijdens de zwangerschap, rond de geboorte of kort daarna.
- Volg een cursus. GGZ-instellingen door het hele land organiseren cursussen voor moeders met depressieklachten of een postpartum depressie. Ook verloskundigen, gynaecologen, kraamzorg en jeugdgezondheidszorg helpen je op weg.
- Zoek hulp. Gaan de klachten niet over of worden ze erger? Neem dan contact op met een hulpverlener, zoals je huisarts of een jeugdarts bij het consultatiebureau. Hoe eerder je herstelt, hoe beter. Een postpartum depressie is goed te behandelen.
Ervaringsverhalen van vrouwen met een postpartum (postnatale) depressie
Bij How About Mom lees je ervaringsverhalen van vrouwen die een postnatale depressie hebben meegemaakt. Ze vertellen over hun donkere periode na de geboorte van een baby, en laten zien dat de ‘roze wolk’ er niet altijd bij iedereen is. Ook lees je er interviews met hulpverleners en onderzoekers. Zij delen nieuwe wetenschappelijke inzichten over postnatale depressie.
Welke behandelingen zijn er bij een postpartum (postnatale) depressie?
Een postpartum depressie is goed te behandelen. Hieronder lees je welke behandelingen er zijn om te herstellen van een postpartum depressie.
Gesprekken met psycholoog of een praktijkondersteuner
Tijdens gesprekken met een psycholoog leer je hoe je negatieve gedachten en gedrag om kunt zetten in positieve gedachten en gedrag. Ook leer je bepaalde situaties anders aan te pakken. Gesprekken met een psycholoog helpen meestal goed. Veel mensen gaan zich beter voelen. Zij krijgen een betere band met hun kind en hun partner.
Gesprekken kunnen ook plaatsvinden met de praktijkondersteuner in je huisartsenpraktijk die gespecialiseerd is in psychische klachten (POH-GGZ).
Medicijnen
Antidepressiva
Bij een ernstige depressie kan de arts antidepressiva voorschrijven. Bij meer dan de helft van de vrouwen vermindert de depressie. Dit resultaat merk je zo’n vier tot zes weken nadat je bent gestart met slikken van de medicijnen. Je omgeving ziet het vaak al eerder. Voor een goed resultaat is het belangrijk dat je de medicijnen zeker vier tot zes maanden gebruikt.
Belangrijk: overleg altijd met je arts
Antidepressiva hebben verschillende bijwerkingen. Overleg daarom met je arts welk middel het beste bij je past. Hij of zij weet ook of je de medicijnen kunt combineren met borstvoeding. Dat is bij elk medicijn weer anders. Bijwerkingen verdwijnen of worden na een tijdje minder heftig.
Zomaar stoppen met antidepressiva mag niet. Je kunt last krijgen van vervelende klachten (ontwenningsverschijnselen). Daarom is het belangrijk dit te bespreken met je arts.
Kalmerings- en slaapmiddelen
Soms schrijft je arts tijdelijk kalmerings- of slaapmiddelen voor. Deze middelen werken wel direct. Ze helpen tegen slapeloosheid, angst, spanning en onrust. Je mag ze niet te lang slikken, meestal een paar weken. De arts weet welke medicijnen geen invloed hebben op de borstvoeding. Je mag nooit zelf met slaapmiddelen beginnen of stoppen.
Extra vitaminen en mineralen
Als de oorzaak van de depressie of depressieve klachten lichamelijk is, kan je (huis)arts vitaminen of mineralen voorschrijven.
Herhaling van een postpartum (postnatale) depressie voorkomen
Zo’n 60% van de vrouwen die een postpartum depressie hebben meegemaakt, krijgt bij een volgende zwangerschap opnieuw last van de klachten. Deze tips voor tijdens de zwangerschap en na de bevallingen helpen je om de kans te verkleinen:
- Zorg voor goede en gevarieerde voeding.
- Neem veel rust en spreek duidelijke kraambezoektijden af.
- Stel ingrijpende veranderingen uit, zoals het beginnen van een nieuwe studie of verhuizen.
Meer informatie
- Expertisecentrum Mentale Gezondheid: Zwangerschap en depressie – Trimbos-instituut
- Thuisarts.nl: Ik heb een depressie na de bevalling | Thuisarts.nl
- Folder: ‘Waar is de roze wolk?’ (download via de knop hieronder) of bekijk meer informatiematerialen
💬 Heb je een vraag over dit onderwerp? Voor jezelf of voor een ander?
Of wil je meer weten over de informatie op deze website? Je kunt (anoniem) je vraag stellen per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail.