single.php
. . . ❯ Psychische aandoening ❯ Wat is ADHD?

Alles over ADHD

ADHD staat voor Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. In het Nederlands noemen we het ook wel een ‘Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit’.

Deze naam geeft eigenlijk al een beetje aan wat het betekent. Mensen met ADHD vinden het moeilijker om hun aandacht ergens bij te houden, zijn drukker en doen soms dingen zonder er eerst goed over na te denken.

In deze tekst geven we je meer informatie over ADHD. Zoals over welke soorten er zijn, welke symptomen erbij horen en hoe je ermee kunt omgaan. Heb je een vraag? Neem dan (anoniem) contact met ons op.

Snel naar:

ADHD uitgelegd in 3 minuten

Wat is ADHD?

ADHD kan zich op verschillende manieren laten zien.  

Sommige mensen hebben moeite met hun aandacht vasthouden en zijn snel afgeleid. Dit maakt het lastig om lang aan één taak te werken of goed te plannen.  

Anderen zijn juist druk en impulsief. Ze bewegen veel en kunnen moeilijk op hun beurt wachten. Ook doen ze soms dingen zonder er eerst goed over na te denken. 

Het kan ook zo zijn dat mensen zich in beide vormen herkennen. Ze hebben dan problemen om hun aandacht ergens bij te houden, zijn druk én impulsief. 

ADHD kan veel invloed hebben op je dagelijkse leven. Het kan problemen op school, werk, thuis en in sociale relaties geven.

Hoeveel mensen hebben ADHD?

3,6% van de volwassen Nederlanders had als kind ADHD.

ADHD komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. 4,3% van de volwassen mannen had als kind ADHD. Bij vrouwen gaat dit om 3%. Dit verschil kan komen doordat ADHD bij vrouwen minder snel wordt herkend.

Lees hier meer over op de pagina ADHD bij meisjes en vrouwen >

Ook volwassenen kunnen ADHD hebben  

ADHD komt voor op alle leeftijden. Wel wordt ADHD vaak op jonge leeftijd vastgesteld. Dit komt doordat ADHD al tijdens de kinderleeftijd ontstaat.

Dit betekent niet dat alleen kinderen ADHD kunnen hebben. 9 op de 10 kinderen met ADHD houdt ADHD als ze volwassen zijn. 3,7% van de volwassen mannen en 2,7% van de volwassen vrouwen heeft ADHD.

Het gebeurt soms dat mensen pas ontdekken dat ze ADHD hebben als ze volwassen zijn. Alleen is het dan moeilijker om te herkennen. Dat komt doordat de symptomen van ADHD vaak minder duidelijk zijn. Bijvoorbeeld omdat iemand beter met de symptomen om kan gaan of het leven erop aan heeft gepast. Ook kunnen de symptomen van ADHD soms lijken op die van andere psychische aandoeningen, zoals een depressie.

Symptomen / klachten Welke symptomen horen bij ADHD?

Niet iedereen met ADHD ervaart dezelfde symptomen (kenmerken). Dit hangt af van het soort ADHD. Er zijn namelijk drie soorten ADHD. De symptomen per soort lees je hieronder.

1: Onoplettendheid (moeite om aandacht ergens bij te houden)
  • Je hebt vooral moeite om je aandacht ergens bij te houden. Bijvoorbeeld bij de les of in een gesprek.
  • Je raakt snel afgeleid door de omgeving.
  • Je vindt het lastig om te plannen en te organiseren.
  • Je luistert vaak niet als iemand je aanspreekt.
  • Je houdt niet van taken die lang duren.
  • Je vergeet veel.
  • Je raakt vaak dingen kwijt.
  • Je volgt vaak niet op wat je moet doen.
  • Je vindt het moeilijk om te letten op details.

Deze soort van ADHD noemen sommige mensen ook wel ADD, maar deze term gebruiken we officieel niet meer.

2: Hyperactiviteit (druk zijn) en impulsiviteit (dingen doen zonder er bij na te denken)
  • Je beweegt je vaak onrustig met handen of voeten.
  • Je staat vaak op als je moet blijven zitten. Bijvoorbeeld in de klas of op kantoor.
  • Je rent rond en klimt overal op. Bij volwassenen uit dit zich vaak in van binnen onrustig voelen.
  • Je kan moeilijk rustig spelen of je bezighouden met ontspannende activiteiten.
  • Je bent vaak “in de weer” of “draaft maar door”.
  • Je praat druk en veel.
  • Je vindt het moeilijk om op jouw beurt te wachten.
  • Je geeft al antwoord voordat iemand zijn vraag helemaal heeft gesteld
  • Je valt vaak anderen lastig of je dringt je op. Bijvoorbeeld in gesprekken of bij activiteiten.
3: Een combinatie van de soorten hierboven

Bij deze soort heb je symptomen van onoplettendheid (aandachtstekort), hyperactiviteit en impulsiviteit. De beschrijving van de symptomen vind je hierboven.

Niet iedereen met ADHD heeft evenveel last van de symptomen. Ook kunnen de symptomen tijdens het leven veranderen.

ADHD en andere psychische aandoeningen 

ADHD gaat vaak samen met klachten van andere psychische aandoeningen. Mensen met ADHD hebben vaker te maken met klachten van autisme, borderline, depressie, een angststoornis of een gedragsstoornis. Ook kan iemand met ADHD gevoeliger zijn voor verslaving. Kinderen met ADHD kunnen ook last hebben van agressie en leerproblemen.

Belangrijk: Het kan dat je jezelf of een bekende in de beschrijving van kenmerken herkent. Dit betekent niet meteen dat je kunt spreken van een psychische aandoening. Wat je opvalt kan ook horen bij iemands karaktertrekken, temperament, gewoontes of omstandigheden.

💬 Wil je informatie, advies of ondersteuning?

Of weet je niet goed welke hulp bij je past? De medewerkers van Mentaal Vitaal denken graag met je mee. Je kunt (anoniem) je vraag stellen per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail.

> Bekijk de openingstijden en meer informatie

Diagnose Heb ik ADHD?

Je kan ADHD hebben als je 6 of meer symptomen hebt die horen bij één van de drie soorten ADHD. De symptomen geven problemen op meerdere gebieden, zoals op school of werk, of met vrienden en familie. De symptomen en problemen moeten begonnen zijn voordat je 12 jaar bent. En ze moeten minimaal een half jaar aanwezig zijn. Tot slot mogen de symptomen niet komen door een andere psychische aandoening.

Het is goed om ADHD op tijd te herkennen. Maar wees wel voorzichtig om te snel ADHD bij jezelf of een ander vast te stellen. Alleen een arts of psycholoog kan zeggen of je ADHD hebt.

Denk je dat je ADHD hebt?

Maak dan een afspraak bij je huisarts. Als de huisarts denkt dat je ADHD hebt, ga je naar een kinderarts, psycholoog of psychiater. Die bepaalt of je ADHD hebt. Daarna bespreek je samen hoe je met ADHD om kunt gaan en welke behandeling je wilt.

Oorzaken Wat zijn de oorzaken van ADHD?

ADHD ontstaat door een combinatie van verschillende factoren, zoals erfelijkheid, veranderingen in de hersenen en de omgeving.

Erfelijkheid

ADHD is voor een groot deel erfelijk en wordt dus bepaald door je genen. Dit betekent dat de kans groter is dat je ADHD hebt als het in je familie voorkomt.

In de hersenen

Het brein van iemand met ADHD verwerkt prikkels en informatie anders dan mensen zonder ADHD. De informatie tussen delen van de hersenen wordt iets anders doorgegeven.

Dit komt waarschijnlijk door afwijkingen in de hersenen en een lagere activiteit in bepaalde hersendelen. Ook lijkt het erop dat mensen met ADHD een andere verdeling van de neurotransmitters hebben. In dit geval van de neurotransmitters dopamine en noradrenaline. Neurotransmitters zijn kleine stofjes die signalen tussen de hersencellen doorgeven.

Omgeving

Invloeden van buitenaf kunnen zorgen voor een grotere kans op ADHD. De invloed van de omgeving begint al voor en tijdens de geboorte. Een baby heeft meer risico op ADHD als de zwangere moeder veel stress heeft, een hoge bloeddruk heeft, rookt of alcohol drinkt. Kinderen die te vroeg of te licht geboren worden, hebben ook meer kans op ADHD.

Ook kan de omgeving ervoor zorgen dat iemand minder goed om kan gaan met ADHD. Bijvoorbeeld door negatieve ervaringen uit de jeugd of stress in het gezin.

Gevolgen Wat zijn de gevolgen van ADHD?

Als je ADHD hebt, heeft dit een grote invloed op je dagelijkse leven. Vaak geeft ADHD problemen op gebieden zoals school, werk of in sociale relaties. Ook kan iemand met ADHD last hebben van andere psychische problemen.

Maar het is ook goed om te weten dat het hebben van ADHD positieve gevolgen heeft. Mensen met ADHD hebben veel energie, zijn erg creatief, durven risico’s te nemen en geven niet snel op.

ADHD brengt dus uitdagingen en sterke kanten met zich mee. Je vermindert de negatieve gevolgen van ADHD door het goed te begrijpen. En door te weten hoe je ermee om kunt gaan.

Zelfhulp Wat kun je zelf doen bij ADHD?

Je kunt goed leren omgaan met de klachten die passen bij ADHD. Ontdek wat voor jou werkt. En overleg dit samen met de mensen om je heen.

  • Lees en leer zoveel mogelijk over ADHD. Vertel de mensen die belangrijk voor je zijn erover. 
  • Probeer de symptomen te herkennen. Zo ontdek je wat de invloed van ADHD is op je leven. Dat geeft grip. 
  • Zorg voor zo min mogelijk afleiding. Kijk of je je huiswerk en werkplek zo kunt inrichten dat je niet snel afgeleid raakt. Zet je telefoon bijvoorbeeld een tijdje op stil of uit. 
  • Zorg voor ritme. Denk hierbij aan altijd rond dezelfde tijden opstaan, eten en naar bed gaan.
  • Leg je spullen op dezelfde plek.  
  • Zet in je agenda wat je moet doen en hoe lang die activiteiten duren.  
  • Vraag hulp. ADHD moet je zelf aanpakken, maar vrienden, familie en hulpverleners kunnen je wel steunen.
  • Beweeg voldoende. Uit onderzoek blijkt dat volwassenen met ADHD hierdoor meer rust ervaren bij het doen van andere taken.  
  • Drink geen of minder alcohol. Alcohol kan ADHD-klachten versterken. Ook gaan alcohol en ADHD-medicijnen niet altijd goed samen. Lees hier meer over op deze pagina van Alcoholinfo.nl.
  • Het kan helpen om in contact te komen met anderen die ook ADHD hebben. Bijvoorbeeld in ADHD cafés .

Hulp chat, mail, bellen Hulp via telefoon, chat of mail

Behandelingen Welke behandelingen zijn er bij ADHD?

ADHD is op verschillende manieren te behandelen. De soort behandeling hangt af van de leeftijd, de symptomen en hoe erg de symptomen zijn. Ook speelt mee of je ernaast nog gedragsproblemen of een andere psychische aandoening hebt.

Tot slot is het belangrijk dat je je goed voelt bij de soort behandeling. Tussendoor bespreek je hoe het met je gaat. En met welke vorm van behandeling je verder gaat.

Hieronder lees je meer over de behandelingen.

Psycho-educatie 

De behandeling van ADHD begint vaak met psycho-educatie. Psycho-educatie betekent dat je meer informatie over ADHD krijgt. Je leert meer over ADHD, de gevolgen en hoe je ermee om kunt gaan.

Psycho-educatie krijg je op verschillende manieren. Bijvoorbeeld in een persoonlijk gesprek met een psycholoog of psychiater, of met groepstrainingen.

Adviezen 

Naast psycho-educatie krijg je ook advies over aanpassingen in je omgeving. Bijvoorbeeld op school of het werk. Bij kinderen en jongeren betrekt de behandelaar de ouders en leraren hier vaak bij. Ouders kunnen kinderen bijvoorbeeld helpen om alles op een vaste manier te doen. Leraren kunnen zorgen voor een rustige plek in de klas, een schema om te leren en huiswerkbegeleiding.

Wat als dat niet genoeg is?  

Als informatie en adviezen niet genoeg zijn, dan is er misschien meer hulp nodig. Het gaat bijvoorbeeld om oudertraining, vaardigheidstraining of cognitieve gedragstherapie. Of je krijgt medicijnen.

Ouder- en/of leerkrachttraining 

Bij deze trainingen leren ouders of leraren hoe een kind met ADHD ander gedrag kan aanleren. Ze leren hoe ze positief gedrag kunnen versterken. Bijvoorbeeld door het geven van complimenten en positieve aandacht. Ook leren ze hoe ze ongewenst gedrag kunnen verminderen. Bijvoorbeeld door dit gedrag te negeren.

Vaardigheidstraining

Bij een vaardigheidstraining verbeter je bepaalde vaardigheden die je moeilijk vindt als je ADHD hebt. Zoals het plannen van taken, het organiseren van activiteiten en het omgaan met prikkels. Je leert hoe je met dagelijkse uitdagingen omgaat en hoe je je symptomen vermindert.

Cognitieve gedragstherapie 

Cognitieve gedragstherapie is een psychologische behandeling. Hiermee leer je begrijpen hoe je gedachten van invloed zijn op je gedrag. Als je ADHD hebt, helpt dit je om beter om te gaan met de symptomen en gevolgen.

Je leert bijvoorbeeld hoe je:

  • Beter kunt plannen en organiseren
  • Omgaat met sociale en emotionele problemen
  • Meer kunt ontspannen
  • Je sterke kanten kunt gebruiken

Cognitieve gedragstherapie helpt vaak ook als mensen met ADHD andere problemen ervaren, zoals slaapproblemen of verslaving.  

Medicijnen 

Medicijnen kunnen helpen om onrust, impulsiviteit en concentratieproblemen te verminderen. Bekende merken van medicijnen voor ADHD zijn Ritalin of Concerta.

Van tevoren bespreek je goed hoe je de medicijnen moet gebruiken. Artsen geven kinderen jonger dan 6 jaar meestal geen medicijnen.

Combinatietherapie 

Je krijgt combinatietherapie als een eerdere behandeling niet het gewenste resultaat laat zien. Een combinatiebehandeling bestaat uit psychotherapie én medicijnen. Vaak krijg je combinatietherapie als je veel last hebt van de ADHD. Of als je naast ADHD nog een andere psychische aandoening hebt.

Coaching 

Naast een behandeling is het soms nodig dat je begeleiding krijgt. Je krijgt dan bijvoorbeeld hulp:

  • In het gezin
  • Bij het goed organiseren van school en werk
  • Bij het omgaan met geld

💬 Heb je een vraag over dit onderwerp? Voor jezelf of voor een ander?

Of wil je meer weten over de informatie op deze website? Je kunt (anoniem) je vraag stellen per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail.

> Bekijk de openingstijden en meer informatie

Stel een vraag
Accessibility by WAH
Scroll naar boven