Alles over een burn-out

Je kunt een burn-out krijgen als je voor een lange tijd last hebt van stress. Je bent dan erg moe. Je lichaam en geest zijn helemaal uitgeput. Zelfs kleine dagelijkse taken kunnen dan al te veel zijn.

Hieronder lees je meer over een burn-out. Bijvoorbeeld hoe een burn-out ontstaat en wat de klachten zijn. Ook vertellen we je hoe een burn-out verschilt van overspannenheid of een depressie. Aan het eind lees je hoe je van een burn-out kan herstellen.

Heb je een vraag? Neem dan contact met ons op.

Snel naar:

Wat is een burn-out? 

Burn-out staat voor ‘opgebrand’. Het betekent dat je lichamelijk en mentaal uitgeput bent. Dat heeft invloed op je dagelijkse leven. Een burn-out ontstaat als je lange tijd veel stress hebt en te veel van jezelf vraagt. 

Een burn-out ontstaat niet van de ene op de andere dag. In het begin lukt het vaak nog wel om te herstellen van stress of spanning. Vaak kun je ook nog dingen blijven doen. Zelfs als je moe en gespannen bent.

Maar als de stress te lang blijft aanhouden en je te weinig rust neemt, raken je lichaam en geest uitgeput. Je verliest de grip op je situatie. Zelfs kleine dagelijkse taken kunnen dan al te veel zijn.   

Er zijn meerdere dingen die je kunt doen om een burn-out te voorkomen. Zorg na een periode van stress of drukte voor genoeg ontspanning. Probeer een goede balans te vinden tussen die dingen die je doet en voldoende rust. Geef op tijd je grenzen aan. En: zorg goed voor jezelf en praat erover als je merkt dat je stress hebt.

Van een burn-out kun je goed herstellen. Soms helpt een bedrijfsarts, werkgever, studieadviseur, psycholoog of arts je hierbij. Meer hierover lees je bij ‘Wat kan ik doen bij een burn-out?’ En ‘Welke hulp is er bij een burn-out?’  

De klachten bij een burn-out

Bij een burn-out heb je minstens zes maanden last van het volgende:  

Je hebt 3 of meer spanningsklachten, zoals: 

• Je voelt je lichamelijk moe
• Je voelt je geestelijk moe. Je hebt moeite om je aandacht erbij te houden en/of dingen te onthouden.
• Je bent prikkelbaar. Je wordt snel geïrriteerd, boos of gefrustreerd op kleine dingen of situaties.
• Je piekert veel
• Je huilt snel
• Je kunt niet tegen drukte of lawaai
• Je voelt je onrustig of gejaagd
• Je slaapt slecht

Het lukt niet goed om met de stress om te gaan. Hierdoor heb je het gevoel dat je machteloos bent en de controle verliest.

Ook merk je dat je je dagelijkse dingen niet meer goed kunt doen. Bijvoorbeeld op werk, studie, thuis, sport of in je sociale leven.  

Bovenstaande klachten zijn gebaseerd op de NHG-Standaard ‘Overspanning en burn-out‘ (Nederlands Huisartsen Genootschap, 2018).

Ben ik overspannen of heb ik een burn-out?  

Overspannenheid en een burn-out komen allebei door te veel spanning en stress. Ook lijken de klachten die horen bij overspannenheid en burn-out op elkaar.

Maar er zijn ook verschillen tussen overspannenheid en een burn-out.

Overspannenheid duurt korter dan een burn-out. Als je je niet goed kunt herstellen van de klachten, kan overspannenheid overgaan in een burn-out. Bij een burn-out moeten de klachten minimaal 6 maanden aanwezig zijn.

Ook ben je bij een burn-out meer mentaal moe en uitgeput dan bij overspannenheid. Dit betekent dat je het nog lastiger vindt om je aandacht erbij te houden en dingen te onthouden.

Lees hier meer over het verschil tussen overspannenheid en een burn-out >  

Heb ik een depressie of een burn-out? 

Soms lijken de klachten van een burn-out op die van een depressie.

Toch zijn er wel verschillen tussen een burn-out en een depressie. Bij een burn-out ben je vooral heel moe. Bij een depressie voel je je vooral somber en heb je nergens zin meer in.

Denk je dat je een depressie hebt? Doe dan de depressietest. De depressietest kan je helpen je klachten beter te begrijpen. 

Wat zijn de oorzaken van een burn-out?

Een burn-out kan ontstaan als je voor een langere tijd veel stress ervaart. Vaak wordt een burn-out gezien als het gevolg van te lang stress door werk of studie.

Er zijn verschillende dingen op het werk die stress kunnen veroorzaken, zoals:

• Te veel taken of te hoge verwachtingen
• Weinig steun van je leidinggevende of collega’s
• Onduidelijkheid over je rol: je weet niet goed weet wat je taken zijn.
• Weinig invloed op je werk: je mag weinig bepalen over hoe je je werk doet.
• Onzekerheid over je baan. Bijvoorbeeld als je niet weet of je mag blijven.
• Geen respect of pestgedrag op het werk

Wat kan ik doen bij een burn-out?

Bij een burn-out zijn je lijf én je geest vaak al een lange tijd uitgeput. Misschien heb je je ziekgemeld van school of het werk. Met deze tips kom je verder: 

• Ontspan, ga naar buiten, mediteer, kijk een film, ga schilderen of maak muziek. Zo kun je eisen van school of van het werk op dat moment even loslaten.
• Natuurlijk wil of moet je op een gegeven moment wel weer iets gaan doen. ‘Neem elke dag een uur vakantie’ is een goede start. Dit betekent dat je iedere dag een uur iets doet, wat jij heel fijn vindt en waar je van ontspant. 
• Probeer regelmaat in je dag te krijgen. Dat geeft structuur. Sta op tijd op, eet op vaste tijden en ga op tijd weer naar bed. 
• Doe één ding tegelijk. Bijvoorbeeld niet lezen én TV kijken. Laat je ook niet te veel afleiden door je telefoon of internet. 
• Praat met anderen over je burn-out. Dat lucht op. Je vrienden en familie zijn belangrijk voor jou en je herstel. Bepaal zelf hoeveel je vertelt en aan wie. 
• Blijf in contact met je werk of school. Kijk samen of stressvolle omstandigheden kunnen worden aangepakt en hoe je op een goede manier alles weer op kunt bouwen.  
• Ga aan de slag met een boek, een online-programma of via een app op je smartphone of tablet. Een hulpverlener kan je hierbij ondersteunen, bijvoorbeeld via telefoon of mail. Voorbeelden van online-hulp voor burn-out zijn: 
  • Interapy burn-out therapie. Dit is online hulp die je volgt vanuit huis met een psycholoog op afstand.  
  • Mirro, een zelfhulpmodule bij werkstress en beginnende burn-out waarmee je alleen aan de slag gaat. 

Hulp via telefoon, mail of chat 

• Mentaal Vitaal Infolijn: je kunt (anoniem) je vraag stellen per telefoon (0900-1994, 10ct per minuut), chat of mail. We kunnen je ook gratis terugbellen.  Meer informatie en openingstijden vind je hier. 

Welke hulp is er bij een burn-out?

Er zijn verschillende vormen van hulp bij een burn-out. Hieronder zie je welke hulp er zoal is:

Cognitieve gedragstherapie  

Cognitieve gedragstherapie helpt bij het aanpakken van de klachten van overspanning of een burn-out. In deze therapie bekijkt de therapeut samen met jou welke gedachten en welk gedrag je burn-out veroorzaken. Je leert hoe je dit zelf kan veranderen.  

Bedrijfsarts 

Een bedrijfsarts zal je stimuleren om weer wat te gaan doen en contact te hebben met je werk. Bij burn-out blijkt dat (gedeeltelijk) weer aan de slag gaan, kan helpen bij je herstel. Je hoeft dus niet eerst helemaal hersteld te zijn voordat je weer (gedeeltelijk) aan de slag gaat. 

Nieuwe vaardigheden 

Het aanleren van nieuwe vaardigheden kan helpen bij het voorkomen van een nieuwe burn-out. Voorbeelden hiervan zijn trainingen in assertiviteit (‘nee’ leren zeggen bijvoorbeeld),  mindfulness, omgaan met conflicten, of time-management. 

Medicijnen 

Voor een burn-out zijn geen medicijnen. Soms schrijft een huisarts tijdelijk medicijnen voor. Bijvoorbeeld als je moeite hebt met slapen. Of als je veel lichamelijke klachten hebt. Deze medicijnen zijn dan bedoeld om je even te ondersteunen.

Belangrijk: overleg eerst met een arts voordat je medicijnen neemt. Neem nooit zomaar medicijnen.

Bronnen

• Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). (2018, november). NHG-Standaard Overspanning en burn-out. Geraadpleegd op 25 juli 2025, van https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/overspanning-en-burn-out
• Trimbos‑instituut. (z.d.). Werk en (mentale) gezondheid. Expertisecentrum Mentale Gezondheid. Geraadpleegd op 23 juli 2025, van https://www.trimbos.nl/kennis/mentale-gezondheid-preventie/expertisecentrum-mentale-gezondheid/arbeid-en-mentale-gezondheid/werk-en-gezondheid/